Fundering op staal: princiepen, toepassing en uitvoering van een betrouwbare funderingsmethode

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is essentieel voor de stabiliteit en levensduur van elk bouwwerk. In de bouwsector wordt vaak gebruikgemaakt van de methode fundering op staal, een eenvoudige en kostenefficiënte oplossing die geschikt is voor draagkrachtige ondergronden. Deze funderingsmethode is vooral populair in gebieden met harde zandlagen. In dit artikel bespreken we de principes van fundering op staal, het krachtenverloop, de toepassingsmogelijkheden en aandachtspunten bij uitvoering. We leggen uit wat fundering op staal precies inhoudt, wanneer deze methode de juiste keuze is en welke varianten er binnen deze categorie voorkomen. Daarnaast bespreken we de voordelen en nadelen van fundering op staal en geven we richtlijnen voor een correcte uitvoering.

Wat is fundering op staal?

Fundering op staal is een funderingsmethode waarbij een gebouw direct op een draagkrachtige ondergrond wordt geplaatst, zonder dat extra ingrepen zoals palen of heien nodig zijn. De term "staal" verwijst hierbij niet naar het bouwmateriaal staal zelf, maar naar een stevige en stabiele grondlaag, zoals zand of mergel, die voldoende draagkracht heeft om het gewicht van het gebouw te dragen. Deze methode is vaak toegepast in gebieden waar de ondergrond voldoende draagkracht heeft en geen diepe funderingen nodig zijn.

De module Geotechniek van KIVI legt de term fundering op staal duidelijk uit: "Funderingen op staal hebben betrekking op constructies die op relatief geringe diepte op de draagkrachtige ondergrond worden gefundeerd, vaak door tussenkomst van een verbrede voet. Deze verbrede voet is benodigd om de druk die vanuit de constructie wordt uitgeoefend en die groter is dan die de ondergrond kan opnemen, te spreiden over een groter oppervlak."

Hoe werkt een fundering op staal?

Het proces van een fundering op staal omvat meerdere stappen en vereist een zorgvuldige aanpak. De uitvoering houdt doorgaans de volgende stappen in:

1. Grondonderzoek (sonderingsonderzoek)

Voordat een fundering op staal wordt toegepast, wordt een grondonderzoek uitgevoerd om te bepalen of de ondergrond voldoende draagkracht heeft. Dit heet een sonderingsonderzoek. Hierbij wordt bepaald of de ondergrond voldoende draagkracht heeft om een fundering op staal te ondersteunen. Dit onderzoek is essentieel om mogelijke problemen met de ondergrond, zoals inklinking of zettingsproblemen, voor te gaan.

Het sonderingsonderzoek helpt ook bij het vaststellen van de diepte van de draagkrachtige laag en de drukdiepte. De drukdiepte is de diepte tot waar de belasting van het bouwwerk in de grond kan worden overgedragen. Deze informatie is nodig voor het ontwerp van de fundering.

2. Uitgraven van de bouwput

De bovenste, minder stabiele grondlagen worden verwijderd totdat de draagkrachtige laag is bereikt. De bouwput moet voldoende diep zijn om de funderingsplaat of strokenfundering op de juiste hoogte te plaatsen. De bodem van de bouwput moet zorgvuldig worden afgevlakt en voorbereid om eventuele ongelijkheden te voorkomen.

3. Aanbrengen van de funderingsplaat of stroken

Na het uitgraven van de bouwput wordt de funderingsplaat of strokenfundering aangebracht. Deze constructie verdeelt de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond. De keuze voor een plaatfundering, strookfundering of poerfundering hangt af van de belasting van het bouwwerk en de stabiliteit van de ondergrond.

Soorten funderingen op staal

Er zijn drie voornaamste vormen van fundering op staal: plaatfundering, strookfundering en poerfundering. Elke variant heeft zijn eigen toepassingsgebieden en is geschikt voor verschillende soorten bouwprojecten.

1. Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een gewapende betonplaat die de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond verdeelt. Deze methode is vooral geschikt voor zwaardere constructies en in gebieden met een ongelijk ondergrond. De plaatfundering zorgt voor een stevige basis en vermindert het risico op verzakkingen of scheuren.

De plaatfundering wordt vaak gebruikt in combinatie met een voorverwarmde vloerconstructie of als ondergrond voor een garage of schuur. De dikte van de plaat varieert afhankelijk van de belasting en de draagkracht van de ondergrond.

2. Strookfundering

Een strookfundering is een doorlopende betonstrop die onder dragende muren wordt geplaatst. Deze methode is goedkoper dan een plaatfundering en geschikt voor lichte tot middelzware constructies. De strookfundering zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de belasting over de ondergrond en helpt bij het voorkomen van verzakkingen.

De breedte van de strook moet worden bepaald op basis van de drukdiepte en de belasting van het bouwwerk. In sommige gevallen is een verbrede voet nodig om de druk van de muur te verlagen tot onder het draagvermogen van de ondergrond.

3. Poerfundering

Een poerfundering bestaat uit afzonderlijke funderingsblokken die onder kolommen of dragende muren worden geplaatst. Deze methode is vooral geschikt voor lichte constructies en in gebieden waar de ondergrond niet uniform is. De poerfundering zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de belasting en helpt bij het voorkomen van verzakkingen.

De grootte en vorm van de poeren worden bepaald op basis van de belasting en de stabiliteit van de ondergrond. In sommige gevallen is een verbrede voet nodig om de druk van de kolom of muur te verlagen tot onder het draagvermogen van de ondergrond.

Voordelen en nadelen van fundering op staal

Voordelen

Kostenefficiëntie: Fundering op staal is meestal goedkoper dan andere funderingsmethoden, zoals fundering op palen. Er zijn geen extra ingrepen nodig zoals heien of het plaatsen van palen.
Snelheid: De uitvoering van een fundering op staal is relatief snel en vereist minder tijd dan andere funderingsmethoden.
Eenvoud: De methode is technisch eenvoudiger dan andere funderingsmethoden en vereist minder complexe constructies.
Toepasbaar op harde ondergrond: Fundering op staal is ideaal voor gebieden met harde zandlagen of mergelgrond, waar de ondergrond voldoende draagkracht heeft.

Nadelen

Beperkt toepasbaar op zwakkere ondergronden: Fundering op staal is enkel geschikt voor ondergronden met voldoende draagkracht. In gebieden met zwakkere ondergronden, zoals klei- of veenboden, is een andere funderingsmethode nodig.
Risico op verzakkingen: In gevallen waar de ondergrond niet volledig stabiel is, kan het risico op verzakkingen of scheuren groter zijn.
Afhankelijk van grondonderzoek: Een grondonderzoek is essentieel om te bepalen of fundering op staal mogelijk is. Dit onderzoek kan extra kosten genereren en vereist tijd en expertise.

Aandachtspunten bij uitvoering

Bij het uitvoeren van een fundering op staal zijn er verschillende aandachtspunten waar rekening mee moet worden gehouden:

Grondonderzoek: Voordat een fundering op staal wordt toegepast, is een grondonderzoek essentieel om te bepalen of de ondergrond voldoende draagkracht heeft. Dit onderzoek moet worden uitgevoerd door een geotechnisch deskundige.
Diepte van de fundering: De fundering moet worden geplaatst op voldoende diepte om de vorstgrens te overschrijden en eventuele zettingsproblemen te voorkomen.
Vermijd ongelijkheden: De bodem van de bouwput moet zorgvuldig worden afgevlakt en voorbereid om eventuele ongelijkheden te voorkomen.
Verbreide voet: In sommige gevallen is een verbrede voet nodig om de druk van het bouwwerk te verlagen tot onder het draagvermogen van de ondergrond.
Kwaliteit van de materialen: De kwaliteit van de materialen die worden gebruikt voor de fundering, zoals beton en stalen wapening, is essentieel voor de stabiliteit en levensduur van het bouwwerk.

Fundering op staal versus fundering op palen

Fundering op staal is een alternatief voor fundering op palen. Fundering op palen wordt vaak gebruikt in gebieden met zwakkere ondergronden, zoals klei- of veenboden. Deze methode houdt in dat het gewicht van het gebouw wordt overgedragen aan dieper gelegen bodemlagen die sterk genoeg zijn om het gewicht te dragen. Fundering op palen is meestal durend en tijdrovend, maar is essentieel in gebieden waar fundering op staal niet mogelijk is.

Fundering op staal is goedkoper dan fundering op palen en geschikt voor zandboden. Het risico op verzakkingen is echter groter bij klei- en veenboden. In de praktijk wordt vaak gebruikgemaakt van een combinatie van beide funderingsmethoden om de draagkracht van verschillende bodemlagen zo goed als mogelijk te benutten.

Conclusie

Fundering op staal is een eenvoudige en kostenefficiënte funderingsmethode die geschikt is voor draagkrachtige ondergronden. Deze methode is vooral populair in gebieden met harde zandlagen of mergelgrond. Het proces van fundering op staal omvat meerdere stappen, waaronder grondonderzoek, uitgraven van de bouwput en aanbrengen van de funderingsplaat of stroken. Er zijn drie voornaamste vormen van fundering op staal: plaatfundering, strookfundering en poerfundering. Elke variant heeft zijn eigen toepassingsgebieden en is geschikt voor verschillende soorten bouwprojecten.

Fundering op staal biedt verschillende voordelen, zoals kostenefficiëntie, snelheid en eenvoud. Er zijn ook enkele nadelen, zoals beperkte toepasbaarheid op zwakkere ondergronden en het risico op verzakkingen. Bij het uitvoeren van een fundering op staal zijn er verschillende aandachtspunten, waaronder grondonderzoek, diepte van de fundering en kwaliteit van de materialen.

Bronnen

staal
raster