Fundering isoleren: wanneer het zinvol is en wat de beste oplossingen zijn

Bij het bouwen of renoveren van een woning wordt vaak aandacht besteed aan de isolatie van muren, daken en vloeren. De fundering, de ondergrondse basis van het gebouw, wordt echter vaak over het hoofd gezien. Toch speelt de fundering een cruciale rol in het energieverbruik en het binnenklimaat van een woning. In dit artikel wordt uitgelegd waarom het isoleren van een fundering zinvol kan zijn, welke voordelen en nadelen het met zich meebrengt, en welke technische oplossingen er beschikbaar zijn.

Waarom funderingen isoleren?

De fundering vormt de basis van een gebouw en heeft traditioneel vooral een statische functie: het ondersteunt het gewicht van het gebouw. In de laatste jaren is er echter steeds meer aandacht voor de thermische prestaties van een fundering. Het isoleren van funderingen helpt om energieverliezen te verminderen, vochtproblemen te voorkomen en het binnenklimaat te verbeteren. Deze ontwikkeling is mede het gevolg van strengere energieregels en de toegenomen aandacht voor duurzaamheid in de bouwsector.

Een niet-isoleerde fundering kan leiden tot warmteverlies, vooral in de wintermaanden. Koud lucht en grondwater kunnen via de fundering in het gebouw treden, wat leidt tot verhoogde verwarmingskosten en een ongemakkelijk binnenklimaat. Bovendien kunnen koudebruggen ontstaan, die niet alleen energieverspillen, maar ook schimmelrisico’s verhogen. Koudebruggen vormen zich vaak in de perimeters van vloerplaten of bij slecht geïsoleerde contactzones tussen de fundering en de rest van het gebouw.

Het isoleren van een fundering kan dus helpen bij het vermijden van deze problemen. Het voorkomt energieverlies, draagt bij aan een stabielere binnentemperatuur en zorgt voor een betere luchtdichtheid van het gebouw. Daarnaast kan funderingsisolatie ook leiden tot een verhoging van de EPC-waarde van een woning, wat van belang is bij het verkopen of verhuren van een huis.

Voordelen van funderingsisolatie

Het isoleren van de fundering biedt verschillende voordelen, vooral op het gebied van energiebesparing, binnenklimaat en duurzaamheid:

• Energiebesparing en lage verwarmingskosten: Door de fundering te isoleren, wordt warmteverlies naar de ondergrond beperkt. Dit zorgt voor lagere verwarmingskosten en minder energieverbruik.

• Beter binnenklimaat: Het isoleren van funderingen draagt bij aan een aangenaam binnenklimaat. Het voorkomt koude voeten, vermindert het risico op schimmelvorming en helpt om nare geurtjes te voorkomen.

• Voorkoming van vochtproblemen: Een goed geïsoleerde fundering helpt bij het voorkomen van vochtige vloeren en vochtige muren. Dit is van bijzonder belang in huizen zonder kruipruimte.

• Verhoging van de EPC-waarde: Funderingsisolatie kan leiden tot een verhoging van de EPC-waarde van een woning. Dit is een voordeel bij het verkopen of verhuren van een huis.

• Duurzaamheid: Het gebruik van isolatiematerialen met hoge isolatiewaarden draagt bij aan de duurzaamheid van het gebouw. Bovendien zijn sommige materialen 100% recycleerbaar en klimaatvriendelijk.

Nadelen van funderingsisolatie

Hoewel het isoleren van funderingen veel voordelen biedt, zijn er ook een aantal nadelen waarmee rekening moet worden gehouden:

• Onderhoud: In sommige gevallen kan het isoleren van funderingen extra onderhoud vereisen, vooral als er sprake is van grondwater of vochtproblemen. Isolatiematerialen kunnen in zulke gevallen in de loop van de tijd beschadigd raken of verdergaan.

• Kosten: Het isoleren van funderingen kan relatief kostbaar zijn. De kosten hangen af van de methode die wordt gebruikt, het type isolatiemateriaal en de toegankelijkheid van de fundering. In sommige gevallen is het nodig om de grond te ontdoen van grondwater of vocht, wat extra werk en kosten met zich meebrengt.

• Technische uitdagingen: Het isoleren van funderingen vereist vaak ingewikkelde bouwmethoden en specifieke materialen. Dit kan de bouwtijd en kosten verhogen, vooral bij renovaties van bestaande woningen.

Wanneer het isoleren van de fundering zinvol is

Het isoleren van een fundering is niet altijd verplicht, maar het is zeker aan te raden in bepaalde situaties. Het is bijvoorbeeld zinvol bij:

• Nieuwbouwprojecten: In nieuwbouw is het vaak eenvoudiger om de fundering vanaf het begin te isoleren. Dit voorkomt later het noodzakelijke onderhoud en vermindert het risico op vocht- en energieproblemen.

• Renovaties van bestaande woningen met kruipruimte of ondergrondse ruimtes: In dergelijke gevallen is het isoleren van de fundering essentieel om energieverlies te voorkomen en een aangenaam binnenklimaat te garanderen.

• Huisen zonder kruipruimte: In huizen zonder kruipruimte is vloerisolatie vaak niet mogelijk. Het isoleren van de fundering is dan een goed alternatief om energieverlies te voorkomen.

• Woningen met vocht- of schimmelproblemen: In huizen waar al schimmel is ontstaan of waar het risico op schimmel hoog is, kan funderingsisolatie helpen bij het voorkomen van verdere schimmelvorming.

Technische oplossingen voor funderingsisolatie

Er zijn verschillende methoden om een fundering te isoleren, afhankelijk van de bouwmethodiek, de ondergrond en de toegankelijkheid van de fundering. Hieronder worden enkele veelgebruikte oplossingen toegelicht:

1. Isolatie van funderingsmuren aan de buitenzijde

Wanneer het niet mogelijk is om vloerisolatie aan te brengen (bijvoorbeeld in huizen zonder kruipruimte), is het isoleren van funderingsmuren een goed alternatief. Hierbij wordt isolatiemateriaal aangebracht aan de buitenzijde van de funderingsmuren. Dit zorgt ervoor dat horizontale uitvloeiing van warmte wordt tegengehouden. Het energieverlies via de ondergrond kan niet volledig worden gestopt, maar het kan sterk worden verlaagd.

Een geschikt isolatiemateriaal voor deze methode is XPS (geëxtrudeerd polystyreen). XPS is drukvast, vochtbestendig en maatvast. Het is ook 100% recycleerbaar en bevat een klimaatvriendelijke CO2-technologie. XPS wordt vaak gebruikt in de bouwsector en is beschikbaar in verschillende varianten, zoals XPS SL en XPS PROTECT ARTIC C.

2. Isolatie van de fundering aan de binnenzijde

Het isoleren van de fundering aan de binnenzijde is een andere optie, vooral in bestaande woningen. Hierbij wordt isolatiemateriaal aangebracht aan de binnenzijde van de funderingsmuren. Deze methode is minder effectief dan isolatie aan de buitenzijde, maar het kan toch helpen bij het voorkomen van vochtproblemen en het verbeteren van het binnenklimaat.

Een belangrijk nadeel van deze methode is dat het minder effectief is bij het voorkomen van warmteverlies. Bovendien kan het isoleren van funderingsmuren aan de binnenzijde leiden tot vochtproblemen als er geen adequate dampremmen zijn toegepast.

3. Combinatie van damprem en isolatie

Een combinatie van damprem en isolatie is vaak aan te raden bij funderingsisolatie. Hierbij wordt een damprem aangebracht op de binnenzijde van de fundering, gevolgd door een laag isolatie. Deze oplossing helpt bij het voorkomen van vochtproblemen en schimmelvorming, terwijl het ook bijdraagt aan een betere thermische prestatie van de fundering.

4. Horizontale isolatie

Horizontale isolatie is een methode waarbij isolatiemateriaal wordt aangebracht op de onderzijde van de vloerplaat of de bovenzijde van de fundering. Deze methode is vooral geschikt voor nieuwbouwprojecten of voor woningen met kruipruimte. Het voorkomt warmteverlies via de ondergrond en draagt bij aan een betere thermische prestatie van het gebouw.

5. Verticale isolatie

Verticale isolatie is een methode waarbij isolatiemateriaal wordt aangebracht op de zijzijde van de funderingsmuren. Deze methode is vaak aan te raden voor woningen met een kruipruimte of een kelder. Het voorkomt warmteverlies via de zijkanten van de fundering en draagt bij aan een betere thermische prestatie van het gebouw.

Materialen voor funderingsisolatie

Er zijn verschillende materialen beschikbaar voor funderingsisolatie, afhankelijk van de situatie en de doelstellingen. Hieronder worden enkele veelgebruikte materialen besproken:

Het keuze van het juiste materiaal hangt af van verschillende factoren, zoals de ondergrond, de toegankelijkheid van de fundering en de doelstellingen van de isolatie. Het is aan te raden om een professional te raadplegen voor het kiezen van het juiste materiaal.

Stappenplan voor funderingsisolatie

Het isoleren van een fundering is een complexe klus die vaak aangepakt moet worden door een professional. Hieronder volgt een stappenplan dat als richtlijn kan dienen bij de uitvoering van funderingsisolatie:

1. Inspectie en voorbereiding: Voordat de isolatie begint, moet de fundering geïnspecteerd worden op schade, vochtproblemen en koudebruggen. Eventuele reparaties moeten eerst uitgevoerd worden.

2. Kiezen van het juiste isolatiemateriaal: Op basis van de inspectie wordt bepaald welk isolatiemateriaal het meest geschikt is voor de fundering.

3. Voorbereiden van de fundering: De fundering moet schoon en droog zijn voordat de isolatie kan beginnen. Eventuele vochtproblemen moeten eerst opgelost worden.

4. Aanbrengen van de isolatie: De isolatie wordt aangebracht aan de buiten- of binnenzijde van de fundering, afhankelijk van de gekozen methode. Hierbij moet rekening gehouden worden met de toegankelijkheid van de fundering en de aard van de ondergrond.

5. Afdichten en afwerken: Na het aanbrengen van de isolatie moet de fundering afgelakt worden. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van dampremmen, waterdichtingsmaterialen en beschermende lagen.

6. Controle en onderhoud: Na de installatie moet de fundering gecontroleerd worden op lekkages, schade en vochtproblemen. Regelmatig onderhoud is vaak noodzakelijk om de duurzaamheid van de isolatie te waarborgen.

Samenvatting

Het isoleren van een fundering is een belangrijke maatregel bij het bouwen of renoveren van een woning. Het helpt bij het voorkomen van energieverlies, vochtproblemen en schimmelvorming, en draagt bij aan een aangenaam binnenklimaat. Bovendien kan het isoleren van de fundering leiden tot een verhoging van de EPC-waarde van een woning, wat van belang is bij het verkopen of verhuren van een huis.

Er zijn verschillende methoden en materialen beschikbaar voor funderingsisolatie, afhankelijk van de situatie en de doelstellingen. Het is aan te raden om een professional te raadplegen bij het kiezen van de juiste methode en materiaal. In sommige gevallen is het isoleren van de fundering noodzakelijk, terwijl het in andere gevallen een nuttige optie is om het energieverbruik en het binnenklimaat te verbeteren.

Bronnen

1. Fundering isoleren – wanneer is het nodig en welke oplossingen zijn beschikbaar?
2. Isoleren van fundering – wat zijn de voordelen
3. Fundering isoleren – slim idee?
4. Fundering isoleren – benodigdheden en stappenplan
5. Fundering vrijstaande woning isoleren – nuttig of niet?