Funderingsonderzoek en herstel in Amersfoort: acties, innovaties en voorbeelden

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

In Nederland is funderingsproblematiek een toenemend probleem, met een verwachting dat 780.000 gebouwen tegen 2050 funderingsherstel zullen nodig hebben. In Amersfoort, net als elders in het land, is het funderingsonderzoek en herstel van essentieel belang bij zowel woningbouwprojecten als renovaties. De combinatie van geologische omstandigheden, oude bouwmethodes en huidige bouwtechnieken vraagt om aandacht bij de aanpak van funderingen. Dit artikel biedt een overzicht van funderingsonderzoek, praktijkvoorbeelden en innovatieve technieken in het kader van funderingsherstel, met een focus op Amersfoort en de omgeving.

Inleiding

Amersfoort is een stad met een rijke bouwkundige geschiedenis, waar oudere woningen naast moderne nieuwbouw staan. De grondstructuren in de regio, zoals zand- en kleigronden, beïnvloeden de keuze en uitvoering van funderingen. Binnen dit kader is het uitvoeren van een funderingsonderzoek een essentieel stuk van de bouwkundige keuring. Voor woningkopers, woningeigenaren en bouwprofessionals is het belangrijk om de technische aspecten van fundering en funderingsherstel te begrijpen, aangezien funderingsproblematiek zowel duurzaamheidsaspecten als financiële risico’s beïnvloedt.

Funderingsonderzoek in Amersfoort

Een funderingsonderzoek is een voorwaarde bij de aankoop van een woning of bij ingrijpende renovaties. In Amersfoort wordt dit onderzoek vaak uitgevoerd in twee fasen: fase 0 en fase 1. Fase 0 is een risicoanalyse die snel een indruk geeft van de funderingssituatie, terwijl fase 1 een diepgaand onderzoek is dat gericht is op technische details en eventuele herstelmaatregelen.

Fase 0: Risicoanalyse

In de context van de verkoop van een woning is fase 0 een kostenefficiënte manier om een indruk te krijgen van de fundering. Het onderzoek richt zich op externe signalen van mogelijke funderingsproblemen, zoals scheurtjes in muren, verhoogde vochtige zones of afwijkende bouwmethodes. Dit onderzoek wordt vaak uitgevoerd door bouwkundig adviesbureaux of specialistische funderingsbedrijven zoals Premiumkeur, die bekend staan om hun ervaring en betrouwbaarheid in het vakgebied.

Fase 1: Diepgaand onderzoek

Fase 1 wordt uitgevoerd als het risicoanalyse onderzoek in fase 0 aangeeft dat een dieper onderzoek noodzakelijk is. Hierbij worden technische details onderzocht, zoals de diepte en de structuur van de fundering. In sommige gevallen wordt metingen gedaan aan de grondstructuur om te bepalen of de fundering voldoet aan de huidige eisen. Fase 1 kan leiden tot het uitvoeren van herstelmaatregelen of aanpassingen aan de bouwplannen.

Funderingsherstel in de praktijk: het geval van de Amersfoortse Berg

Een goed voorbeeld van funderingsherstel is het project rondom een villa op de Amersfoortse Berg. De villa is in 1926 gebouwd en heeft onlangs een uitbreiding ondergaan. Tijdens de verbouwing was het nodig om de bestaande woonkamer en kelder te slopen, wat een uitdaging vormde voor de fundering. Hierbij werd gebruikgemaakt van waterglastechniek, een innovatieve methode waarbij waterglas wordt toegevoegd aan zandige grond om deze te stabiliseren.

Waterglastechniek

De waterglastechniek is een efficiënte methode die door Soil-ID, een funderingsherstelbedrijf, succesvol is toegepast. Tijdens het project op de Amersfoortse Berg is 6 meter van de fundering gestabiliseerd tot 4 meter onder maaiveldniveau. Hierbij is waterglas gebruikt, een vloeibare zandachtige substantie die de grond versterkt. De methode is kostenefficiënt en vooral geschikt voor situaties waarbij ruimte beperkt is, zoals bij nieuwbouw die direct tegen een bestaande constructie wordt aangebouwd.

Bouwmaatregelen bij diepe gracht

Na de stabilisatie van de fundering kon de aannemer aan de slag met de grachtgracht. Hierbij moest een bouwput van 3,70 meter diepte worden gegraven pal tegen de bestaande constructie. Door het werk in augustus uit te voeren, een extreem natte maand, was het belangrijk om de grondwaterstand onder controle te houden. Gelukkig had het zand een goed draagvermogen, waardoor het bouwteam geen last had van opkomend grondwater. De afgegraven wand reageerde positief, wat geruststelling gaf voor de architecte.

Nieuwbouw en integratie

De nieuwbouw aan de villa bestond uit een grote kelder van 82,5 m² en een woonkamer met veranda. Het ontwerp was sober en stijlvol, waarbij de lijnvoering en details het originele karakter van de villa benadrukten. Voor de constructie was het belangrijk om de bestaande fundering te behouden en te integreren in het nieuwe ontwerp. Dit werd mogelijk gemaakt door de waterglastechniek, die het bouwteam in staat stelde om direct tegen de bestaande fundering aan te bouwen zonder ruimteverlies.

Innovaties in funderingsherstel: de rol van waterglas en andere technieken

Funderingsherstel maakt gebruik van diverse innovatieve technieken die gericht zijn op stabilisatie, herstel en voorkoming van verdere schade. Een van de meest succesvolle methoden is het gebruik van waterglas. Deze methode is in het laboratorium getest en daarna succesvol toegepast in de praktijk.

Labtesten en praktijktoepassing

In 2019 zijn er twee methoden getest door SHR in het laboratorium. De eerste betrof het toevoegen van zuurstof en suiker aan het water, wat leidde tot de vorming van micro-organismen die slijm produceren om de houtstructuur te verstopen. De tweede methode bestond uit het gebruik van waterglas. Beide methoden bleken succesvol in het stoppen van waterstromen, wat essentieel is voor het voorkomen van bacteriële aantasting van houten funderingspalen.

Na de succesvolle tests in het laboratorium is het de vraag geweest of deze methoden ook in de praktijk werken. SHR heeft in Haarlem een pilot gestart om dit te onderzoeken. Het uitvoeren van deze behandelingen onder een woning is echter uitdagender dan in het laboratorium, aangezien het niet mogelijk is om waterstromen direct op te vangen. In plaats daarvan worden sensoren gebruikt om de effectiviteit van de behandeling te meten.

Houtvretende bacteriën en funderingspalen

Een specifiek probleem dat in Nederland voorkomt, is de aantasting van houten funderingspalen door bacteriën. Deze bacteriën groeien vooral in vochtige omgevingen, waarbij het hout snel verslechtert. Het verlies aan dragende diameter van de paal is gemiddeld ongeveer 1 millimeter per jaar. Dit probleem is vooral aanwezig in het spint van de palen, waar het hout een open celstructuur heeft die water makkelijk doorlaat.

Het voorkomen van deze aantasting is essentieel, aangezien houten funderingspalen vaak gebruikt worden in oudere woningen. Hierbij is het belangrijk om zowel technische als biologische oplossingen te combineren, zoals het gebruik van waterglas en andere chemische stoffen die de waterstromen tegenwerken.

Nationale aanpak en financiële maatregelen

Op nationaal niveau is er sprake van een steeds groeiende aandacht voor funderingsproblematiek. In een Kamerbrief van vrijdag geeft demissionair Woonminister Keijzer een overzicht van de aanpak, waarbij zowel gemeenten als woningeigenaren een rol spelen. Het doel is om funderingsproblematiek een transparant onderdeel te maken van de woningmarkt, zodat kopers en eigenaren hierop kunnen anticiperen.

Financiële steun en funderingsloketten

Van 2025 tot 2028 is cumulatief 56 miljoen euro beschikbaar voor de nationale aanpak van funderingsproblematiek. Daarnaast is in 2026 20 miljoen euro gereserveerd voor het Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Deze maatregelen zijn bedoeld om gemeenten en woningeigenaren te ondersteunen bij het herstellen van funderingen en het voorkomen van verdere schade.

Een van de centrale maatregelen is het uitbreiden van funderingsloketten. Deze loketten zijn bedoeld om woningkopers en eigenaren te informeren over de funderingssituatie van een woning. Het Rijk stelt hierbij betrouwbare informatie beschikbaar, zodat eigenaren primair verantwoordelijk blijven, maar op een betere basis kunnen beslissen.

Kritiek en uitdagingen

Hoewel er vooruitgang is geboekt, is er ook kritiek op de aanpak. Het Platform Slappe Bodem benadrukt dat de tijdelijkheid van de maatregelen onzekerheid creëert. Er wordt geen duidelijk signaal gegeven over een langdurige inzet van het Rijk, wat volgens het platform een obstakel vormt voor investeringen in funderingsherstel.

Volgens de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) zullen ongeveer 425.000 gebouwen de komende tien jaar funderingsherstel nodig hebben. In 25 jaar tijd is dit aantal verwacht te groeien naar 780.000. Momenteel worden slechts 1.000 woningen per jaar hersteld, terwijl er volgens het KBOF gemakkelijk 100.000 euro per woning aan kosten gemaakt zou kunnen worden. Financieringsproblemen zijn een belangrijk obstakel bij herstelprojecten.

Funderingsadvies en bouwkundige bedrijven in de regio

Amersfoort en de omgeving beschikken over een aantal betrouwbare bouwkundige bedrijven en adviesbureaux die gespecialiseerd zijn in funderingsonderzoek en herstel. Deze bedrijven spelen een essentiële rol in de voorkoming van funderingsproblematiek en de uitvoering van herstelprojecten.

Bouwkundige adviesbureaus

Er zijn verschillende bouwkundige adviesbureaus actief in de regio, zoals Adviesbureau Funderingsherstel vof, de Groene Werf, Steeds Advies b.v. en Smeets Bouwmanagement en Advies. Deze bureaus bieden onder andere funderingsonderzoek, hersteladviezen en bouwkundige begeleiding bij renovaties.

Funderingsbedrijven

Naast adviesbureaus zijn er ook funderingsbedrijven die gespecialiseerd zijn in het herstellen van funderingen. Bekende bedrijven in de regio zijn FHB | SealteQ B.V., Euro Funderingen, Samson Funderingstechniek BV en Van Wijnen Vastgoedbeheer B.V. Deze bedrijven beschikken over de technische expertise en de apparatuur om funderingsherstelprojecten uit te voeren.

Kansen voor duurzaam bouwen en renoveren

Het gebruik van innovatieve technieken zoals waterglastechniek en de ontwikkeling van funderingsloketten bieden nieuwe kansen voor duurzaam bouwen en renoveren. Deze methoden maken het mogelijk om funderingsproblematiek efficiënt op te lossen en het milieu positief te beïnvloeden.

Duurzame funderingstechnieken

Duurzame funderingstechnieken zoals waterglastechniek zijn kostenefficiënt en vooral geschikt voor situaties waarbij ruimte beperkt is. Deze technieken verminderen de hoeveelheid afval en het gebruik van bouwmaterialen, wat een positieve impact heeft op de duurzaamheid van het bouwproces.

Bouwmaterialen en energie-efficiëntie

Bij het ontwerp en uitvoeren van funderingen is het belangrijk om ook rekening te houden met de energie-efficiëntie van de woning. Funderingen die goed zijn geïsoleerd en stabiliserd draagen bij aan een warme en comfortabele woning. Bovendien vermindert dit het energieverbruik, wat een positieve impact heeft op het milieu.

Conclusie

Funderingsproblematiek is een groeiend probleem in Nederland, met een verwachting dat 780.000 gebouwen tegen 2050 funderingsherstel zullen nodig hebben. In Amersfoort en de omgeving is het uitvoeren van een funderingsonderzoek een essentieel onderdeel van bouwkundige keuringen. Innovatieve technieken zoals waterglastechniek bieden nieuwe kansen voor funderingsherstel en duurzame bouwpraktijken. Op nationaal niveau wordt er gestreefd naar een transparante aanpak van funderingsproblematiek, waarbij zowel woningkopers als eigenaren goed geïnformeerd worden over de funderingssituatie van een woning. Door financiële steun en innovatieve oplossingen te combineren, is het mogelijk om funderingsproblematiek efficiënt en duurzaam aan te pakken.