Funderingsadvies voor fundering op staal: Belang, toepassing en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

De fundering van een gebouw vormt het fundament voor de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van de gehele constructie. In de bouw wordt vaak gesproken over een fundering op staal, een term die soms verwarring oplevert vanwege het gebruik van het woord “staal”. In werkelijkheid heeft deze fundering niets te maken met het materiaal staal, maar verwijst het naar een vorm van fundering die direct op een stabiele ondergrond, zoals een harde zandlaag, wordt uitgevoerd. Een goed onderbouwd funderingsadvies is essentieel bij het ontwerp en de uitvoering van deze fundering om mogelijke schade of zettingen te voorkomen.

Dit artikel richt zich op de principes, toepassingen en aandachtspunten rondom de fundering op staal. Het legt uit wat een fundering op staal precies is, wanneer deze wordt toegepast, welke vormen beschikbaar zijn en wat de belangrijkste factoren zijn bij het ontwerp en de uitvoering. Naast het technische aspect wordt ook ingegaan op de rol van het grondonderzoek en de constructieberekening in het proces.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal is een vorm van fundering waarbij het gewicht van het gebouw wordt afgedragen op een stabiele ondergrond, zoals een harde zandlaag. De term "op staal" is afgeleid van het oude Hollands en verwijst naar de beschikbare, stevige ondergrond waarop de fundering rust. In tegenstelling tot een paalfundering, waarbij palen in de grond worden geplant om belastingen op een diepere laag te overdragen, steunt een fundering op staal direct op de bovenliggende, stevige ondergrond.

Het fundament wordt meestal uitgevoerd als een plat element, zoals een strookfundering of een plaatfundering, afhankelijk van de belastingen en de aard van het gebouw. Deze fundering wordt vaak gebruikt in regio’s waar de ondergrond voldoende draagkracht heeft, zoals in het zuiden en oosten van Nederland. In het westen en noorden van het land, waar de ondergrond minder stevig is, wordt vaak een paalfundering gekozen.

Toepassing van een fundering op staal

Een fundering op staal is geschikt voor bouwprojecten waarbij de ondergrond voldoende draagkracht en stabiliteit biedt. Dit type fundering is meestal economisch gunstig in vergelijking met een paalfundering, omdat het minder tijd en middelen vereist. Het is een veelgebruikte methode in de bouw, vooral bij woningen, kantoorgebouwen en lichte industriële constructies.

1. Strookfundering

Een strookfundering is een lopende fundering die onder lichte dragers, zoals muren of lichte kolommen, wordt aangebracht. Het is een plat betonblok dat de belasting van de bovenbouw naar de ondergrond doorgeeft. Dit type fundering is geschikt voor gebouwen met een homogene belastingverdeling en een stabiele ondergrond.

2. Plaatfundering

Een plaatfundering is een plat betonblok dat het gehele gewicht van het gebouw ondersteunt. Het wordt vaak gebruikt bij gebouwen waarin verschillende belastingen aanwezig zijn of waar een extra draagkracht nodig is. Deze fundering is ook geschikt voor gebouwen waarbij de ondergrond gelijkmatig is en voldoende draagvermogen biedt.

3. Poerfundering

De poerfundering is een vorm van fundering op staal die meestal onder zware kolommen of stutten wordt gebruikt. Het is een vierkante of rechthoekige plaat van gewapend beton die de belasting van een kolom naar de ondergrond doorgeeft. Omdat de belastingen op een poer vaak vrij hoog zijn, is dit type fundering dikker dan een strook- of plaatfundering.

Een nadeel van de poerfundering is dat het gevoeliger is voor ongelijkmatige vervorming. Daarom is het belangrijk dat de uitvoering nauwkeurig en volgens de voorschriften gebeurt. De kwaliteit van de uitvoering bepaalt de duurzaamheid van de fundering.

Wanneer gebruik je een fundering op staal?

Het gebruik van een fundering op staal hangt af van de aard van de ondergrond, de belastingen van het gebouw en de wensen van de opdrachtgever. In regio’s met een relatief stabiele ondergrond, zoals in het zuiden en oosten van Nederland, is een fundering op staal vaak de meest efficiënte en kosteneffectieve keuze. In deze gebieden is een harde zandlaag vaak beschikbaar die als basis voor de fundering kan dienen.

In tegenstelling tot paalfunderingen, die complexer en duurder zijn, zijn funderingen op staal meestal sneller uit te voeren en vereisen ze minder tijd voor de voorbereiding. Daarnaast zijn ze goed berekenbaar, wat bijdraagt aan de voorspelbaarheid van kosten en uitvoeringstijd.

Een constructeur berekent op basis van een grondonderzoek of een fundering op staal voldoende is of dat een paalfundering nodig is. Deze berekening houdt rekening met de belastingen van het gebouw en de draagkracht van de ondergrond. Als de ondergrond voldoende stevig is, kan een fundering op staal worden gekozen.

Aandachtspunten bij de uitvoering van een fundering op staal

Bij het ontwerp en de uitvoering van een fundering op staal zijn er verschillende aandachtspunten die moeten worden meegenomen om de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie te waarborgen.

1. Grondonderzoek

Een goed uitgevoerd grondonderzoek is de basis voor een betrouwbaar funderingsadvies. Het onderzoek levert informatie over de aard van de ondergrond, de draagkracht en eventuele zwakke punten. Deze gegevens zijn essentieel voor het kiezen van de juiste fundering en het ontwerpen van een veilige constructie.

2. Belastingen

Bij het ontwerp van een fundering op staal moet rekening worden gehouden met zowel het eigen gewicht van het gebouw als externe krachten zoals wind- en sneeuwbelasting. Deze belastingen moeten gelijkmatig over de fundering worden verdeeld om ongelijkmatige vervormingen en schade te voorkomen.

3. Belendende funderingen

Bij de uitvoering van een nieuwe fundering op staal moet rekening worden gehouden met eventuele belendende funderingen. Het weggraven van grond om plaats te maken voor een nieuwe fundering kan ervoor zorgen dat de belendende fundering bezwijkt. Ook kan de gronddruk onder de nieuwe fundering de belasting onder de belendende fundering verhogen, wat leidt tot ongelijkmatige zettingen en eventueel schade.

4. Grondwaterstand

De stand van het grondwater is een belangrijke factor bij de uitvoering van een fundering op staal. Een verlaging van de grondwaterspiegel kan leiden tot zettingen, omdat de korrelspanning in de grond toeneemt. Dit kan schade veroorzaken aan de fundering en het bouwwerk. Daarom is het belangrijk dat de fundering zo is ontworpen dat deze kan omgaan met eventuele veranderingen in de grondwaterstand.

Constructieberekening en omgevingsvergunning

Bij het ontwerp van een fundering op staal is een constructieberekening verplicht. Deze berekening zorgt ervoor dat alle elementen in de fundering correct zijn doorgekalkt en dat het ontwerp aan de voorschriften voldoet. Een goede constructieberekening helpt bij het optimaliseren van het ontwerp en kan zo tot kostenbesparing leiden.

Naast de constructieberekening is het ook belangrijk om rekening te houden met de omgevingsvergunning. Deze vergunning is vaak nodig bij grotere bouwprojecten en zorgt ervoor dat het ontwerp en de uitvoering aan milieugevoelige eisen voldoen. Het funderingsadvies dient hierin een rol te spelen, zodat de fundering niet alleen technisch, maar ook juridisch en ecologisch verantwoord is.

Funderingsadvies en voorspelling van herstelbehoeften

Een funderingsadvies kan ook een rol spelen bij de voorspelling van eventuele herstelbehoeften. Op basis van de resultaten van een funderingsrapportage kan worden bepaald of een herstel van de fundering binnen een bepaalde tijdspanne noodzakelijk is. Bijvoorbeeld: moet de fundering binnen 5 jaar worden hersteld, of kan het wachten tot 10 of zelfs 25 jaar?

Deze voorspelling helpt bij het plannen van eventuele herstelprojecten en voorkomt onnodige kosten. Het is echter belangrijk om te weten dat deze voorspellingen gebaseerd zijn op gegevens uit het funderingsonderzoek en de huidige toestand van de fundering. Een regelmatig gecontroleerde fundering kan de levensduur van een gebouw aanzienlijk verlengen.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte en kosteneffectieve vorm van fundering in de bouw, vooral in regio’s met een stabiele ondergrond. Het is essentieel dat het ontwerp en de uitvoering van deze fundering worden onderbouwd door een gedetailleerd funderingsadvies. Dit advies moet op basis van een grondonderzoek worden opgesteld en moet rekening houden met de belastingen van het gebouw, de aard van de ondergrond en eventuele belendende funderingen.

De keuze voor een fundering op staal moet niet alleen uitgaan van technische overwegingen, maar ook van economische en juridische aspecten. Een goed ontworpen fundering draagt bij aan de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van een gebouw en beïnvloedt ook de waarde van vastgoed op lange termijn. Door het juiste funderingsadvies te kiezen en de aandachtspunten tijdens de uitvoering te volgen, kan schade aan de fundering worden voorkomen en wordt de levensduur van het gebouw verlengd.