Funderingsproblematiek in Haarlem: Oplossingen, Subsidies en Begeleiding voor Eigenaren

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

In de stad Haarlem zijn in de loop van de jaren herhaaldelijk funderingsproblemen geconstateerd, zowel in de openbare als in de particuliere sector. Deze problemen, vaak gerelateerd aan oude houten funderingen of de specifieke bodemomstandigheden, kunnen leiden tot schade, verzakking en schimmelaanval. De gemeente Haarlem heeft daarom diverse initiatieven opgezet om bewoners te ondersteunen bij het herstellen van hun fundering. Dit artikel bespreekt de aanpak van de gemeente, de beschikbare subsidies en financiële hulp, en de rol van het funderingsloket, op basis van informatie die openbaar beschikbaar is via diverse officiële en betrouwbare bronnen.

Inleiding

Funderingsproblemen zijn in de woningbouwsector in Nederland geen uitzondering, maar vooral in steden zoals Haarlem, waar oude bouwwerken op veen- of zandgrond staan, is het een herhaald terugkerend probleem. In Haarlem zijn verschillende wijkprojecten opgezet, zoals in het Rozenprieel, waar de funderingen van huizen door de jaren heen zijn verzwakt. De gemeente Haarlem heeft daarop gereageerd met een breed aanbod aan ondersteuning: van advies en onderzoek tot financiële subsidies en leningen.

Deze aanpak is samengesteld in samenwerking met het Kenniscentrum Aanpak Funderingsherstel (KCAF), Revac Specialistische Technieken B.V. en andere deskundigen. Het funderingsloket, een centraal aanspreekpunt voor bezorgde eigenaren, speelt een centrale rol in de begeleiding. Het doel is om eigenaren te informeren, te begeleiden en te ondersteunen bij het herstellen van hun fundering en het voorkomen van verdere schade.

Funderingsproblematiek in Haarlem

Funderingsproblemen in Haarlem worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals de bodemstructuur, de leeftijd van de woningen en de constructietypes. In het Rozenprieel, bijvoorbeeld, staan huizen op een kromming van het Spaarne, waarbij de veengrond onregelmatig verzakt. Dit heeft geleid tot een soort "golfbeweging" in bouwblokken, waarbij enkele panden sterk verzakt zijn en anderen minder of niet.

Een ander probleem is de aanwezigheid van houten funderingen, waarvan de palen vaak uit grenenhout bestaan. Deze palen zijn gevoelig voor bacterieaantasting en kunnen in de loop van de jaren verzwakken of zelfs volledig vergaan. Dit is een bekende oorzaak van funderingsproblemen in de regio, zoals uitgemeld in een recente adviesrapport van de Raad voor de Leefomgeving.

In sommige gevallen zijn funderingen op staal uitgevoerd, wat minder gevoelig is voor biologische aantasting. Toch kan ook deze type fundering problemen opleveren, bijvoorbeeld door bodembeweging of ontwerpfouten. De complexiteit van funderingsproblemen in Haarlem maakt een gecoördineerde aanpak noodzakelijk, waarbij zowel particuliere eigenaren als woningcorporaties betrokken zijn.

De Rol van het Funderingsloket in Haarlem

Het funderingsloket in Haarlem is een centraal aanspreekpunt voor eigenaren die vermoeden dat er problemen zijn met de fundering van hun woning. Het loket werd opgericht in 2018 en sindsdien is er een aanzienlijke toename van het aantal vragen van bewoners. In 2020 werden al 352 vragen beantwoord, terwijl de gemeente verwacht dat het aantal in 2024 ongeveer 800 zal zijn. Deze stijging toont aan dat het loket succesvol is in het informeren en begeleiden van bewoners.

Jan Cees Kok, medewerker van het funderingsloket, informeert eigenaren over de staat van hun fundering en geeft advies over herstelmogelijkheden. Hij begeleidt ook eigenaren tijdens het proces van onderzoek en herstel. Het funderingsloket werkt samen met externe partijen zoals Revac Specialistische Technieken B.V., die gespecialiseerd zijn in funderingsherstel en advies.

Funderingsonderzoek en Herstel

Voordat er herstelmaatregelen worden genomen, is een funderingsonderzoek nodig. Dit onderzoek helpt om de staat van de fundering vast te stellen en bepaalt of er sprake is van schade of verzakking. De gemeente Haarlem ondersteunt woningeigenaren met de kosten van dit onderzoek via een subsidie die sinds 2017 beschikbaar is en tot 2022 geldt.

De subsidie is bedoeld voor particuliere eigenaren die vermoeden dat er iets mis is met hun fundering. Volgens een woordvoerder van de gemeente is er nog weinig gebruik gemaakt van de subsidie, maar dit komt soms omdat het onderzoek niet nodig blijkt. In dat geval is al voldoende betrouwbare informatie beschikbaar om een beslissing te nemen.

Nadat de staat van de fundering is bepaald, kan het herstel beginnen. De methoden variëren afhankelijk van het type fundering en het type schade. Voor houten palen kan het herstel bijvoorbeeld bestaan uit het verwijderen van de verzwakte palen en het plaatsen van nieuwe. Bij staalconstructies kan de fundering worden verstevigd met extra steunen of door het herstellen van ondergrondse schade.

Financiële Ondersteuning: Subsidies en Leningen

De gemeente Haarlem biedt diverse financiële hulpmiddelen aan om woningeigenaren te ondersteunen bij het herstellen van hun fundering. Daarnaast zijn er ook nationale fondsen beschikbaar. Hieronder worden de belangrijkste opties kort toegelicht.

Subsidie voor Funderingsonderzoek

Sinds 2017 biedt de gemeente een subsidie aan voor particuliere eigenaren die onderzoek laten uitvoeren naar de staat van hun fundering. De regeling is bedoeld om eigenaren te ondersteunen in de kosten, die anders aanzienlijk kunnen zijn. De huidige subsidieperiode loopt tot 2022 en is bedoeld voor woningen met vermoedelijke funderingsproblemen.

Legesvrije Omgevingsvergunning

Een andere vorm van ondersteuning is de legesvrije omgevingsvergunning voor funderingsherstel. De gemeente heeft besloten om de leges voor deze vergunning kwijt te schelden, wat betekent dat woningeigenaren deze vergunning kunnen aanvragen zonder kosten. Dit maakt het proces voor eigenaren eenvoudiger en betaalbaarder.

Maatwerkleningen via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel

In maart 2019 heeft de gemeenteraad van Haarlem ingestemd met het aansluiten bij het Fonds Duurzaam Funderingsherstel (FDF). Hierdoor komen ook Haarlemmers in aanmerking voor maatwerkleningen via dit fonds. De leningen zijn specifiek bedoeld voor funderingsherstel en worden uitgevoerd op maat, afhankelijk van de omstandigheden van de woning.

De voorwaarden van het fonds zijn duidelijk gesteld en kunnen via de website van het fonds worden ingezien. Eigenaren kunnen hierbij aandragen of ze in aanmerking komen voor een lening en hoeveel het herstel van hun fundering kost.

Aanpak in het Rozenprieel

Het Rozenprieel is een bekend probleemgebied in Haarlem. Hier zijn veel funderingsproblemen geconstateerd, zowel in particuliere woningen als in woningen van de woningcorporatie Ymere. De gemeente heeft hier een specifiek plan van aanpak opgesteld, gecoördineerd door het KCAF.

Het plan bevat onder andere de oprichting van een digitaal loket en een bouwbureau met een wekelijks inloopspreekuur. Eigenaren kunnen hier terecht met vragen en voor begeleiding. In 2017 en 2018 werden informatieavonden georganiseerd voor particuliere eigenaren in het Rozenprieel. In 2019 volgden thema-avonden, waarbij specifieke aspecten van funderingsherstel werden besproken.

Daarnaast is een funderingskaart opgesteld op basis van archiefonderzoek en visuele inspecties. Deze kaart geeft informatie over het type fundering en de vermoedelijke staat ervan. Het KCAF heeft een belangrijke rol gespeeld in het verzamelen van deze gegevens.

Bewoning Tijdens Funderingsherstel

Een belangrijke overweging bij funderingsherstel is of de woning tijdens de werkzaamheden leeg hoeft te worden genomen. In veel gevallen is het mogelijk om de woning tijdens het herstel te blijven bewonen, afhankelijk van de mate van ingrijpen en de locatie van de werkzaamheden. De gemeente Haarlem en externe partijen zoals Revac Specialistische Technieken B.V. zorgen voor een zo min mogelijk storende aanpak.

Toch zijn er situaties waarin bewoning niet mogelijk is, bijvoorbeeld als het herstel van ondergrondse delen van de fundering vereist is. In dat geval is het noodzakelijk om tijdelijk te verhuizen. De gemeente probeert hierin zo veel mogelijk te ondersteunen, bijvoorbeeld via tijdelijke accommodatie of compensatie.

Stappenplan voor Funderingsherstel

Voor eigenaren die funderingsproblemen vermoeden of vaststellen, zijn er verschillende stappen om tot een oplossing te komen. Deze worden samengevat in de stappenplannen die door de gemeente Haarlem zijn opgesteld. De stappen zijn als volgt:

Vermogen van funderingsproblemen: Eigenaar vermoedt of ontdekt funderingsproblemen.
Contact met funderingsloket: Eigenaar zoekt contact met het funderingsloket om advies te krijgen.
Funderingsonderzoek: Een expert voert een onderzoek uit om de staat van de fundering vast te stellen.
Beleidsadvies en herstelplanning: Op basis van het onderzoek wordt een herstelplan opgesteld.
Verkrijging van vergunningen: De nodige omgevingsvergunningen worden aangevraagd.
Funderingsherstel: De werkzaamheden worden uitgevoerd.
Controle en afsluiting: Na herstel wordt de fundering gecontroleerd en het proces afgesloten.

Deze stappen zijn richtlijnen en kunnen variëren afhankelijk van de situatie. Aan de stappenplannen kunnen geen rechten ontleend worden, maar zij bieden een duidelijk overzicht van wat eigenaren kunnen verwachten.

Veilige Woningen en Voorkomen van Schade

Naast herstelmaatregelen is het ook belangrijk om schade aan funderingen te voorkomen. De gemeente Haarlem draagt hierbij een educatieve rol en informeert eigenaren over mogelijke risico’s en preventieve maatregelen.

Een belangrijk aspect is de detectie van vroege signalen van funderingsproblemen, zoals scheuren in muren, deur- en vensterproblemen, of neergang van vloeren. Eigenaren die deze signalen opmerken, worden aangemoedigd om contact op te nemen met het funderingsloket.

Daarnaast wordt er aandacht besteed aan schimmelaantasting, die vaak gevolg is van vochtproblemen in de ondergrond. In Haarlem is dit een bekend probleem, vooral in wijkgebieden met oude houten funderingen. De gemeente werkt samen met experts om bewoners te informeren over hoe schimmelaanval kan worden voorkomen of tegengegaan.

Conclusie

Funderingsproblemen zijn een serieuze aangelegenheid, zowel voor particuliere eigenaren als voor de gemeente Haarlem. De stad heeft echter een uitgebreide aanpak ontwikkeld om bewoners te ondersteunen bij het herstellen van hun fundering, met een focus op informatie, begeleiding, subsidies en financiële hulp. Het funderingsloket speelt een centrale rol in deze aanpak en helpt eigenaren bij de eerste stappen naar herstel.

De beschikbare subsidies en leningen, zoals die van het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, maken het herstel financieel haalbaar voor veel bewoners. Bovendien is er aandacht voor de specifieke problemen in wijkgebieden zoals het Rozenprieel, waar funderingsproblemen al jaren aan de orde zijn.

Hoewel het aantal aanvragen voor subsidies nog beperkt is, is de toename in het aantal vragen bij het funderingsloket duidelijk. Dit wijst op groeiende bewustwording en betrokkenheid bij funderingsproblemen. De gemeente blijft deze aanpak verder uitbreiden en aanpassen aan de wisselende behoeften van eigenaren.

Bronnen

gemeente