Inspectie en onderzoek van funderingen: een essentieel onderdeel bij woningaankoop en renovatie

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Bij de aankoop van een woning of bij een ingrijpende renovatie is het noodzakelijk om de staat van de fundering te controleren. De fundering is het fundament van elk bouwwerk en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, veiligheid en levensduur van een gebouw. Een inspectie en eventueel onderzoek van de fundering kan duidelijkheid geven over eventuele schade of problemen en helpt bij het bepalen van de benodigde maatregelen. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende fasen van een funderingsinspectie, de methoden die gebruikt worden, de rol van rapportages en de betekenis van een dergelijk onderzoek in de praktijk.

Wat is een funderingsinspectie?

Een funderingsinspectie is een visuele en technische controle van de fundering van een gebouw. De inspectie kan uitgevoerd worden bij zowel nieuwbouw als bij de aankoop of renovatie van een bestaande woning. Het doel is om aan te tonen of de fundering in goede staat is, of eventueel schade vertoont die herstel of verbetering vereist.

De inspectie omvat meestal twee fasen: een externe en een interne inspectie. Tijdens de externe inspectie wordt de buitenkant van het bouwwerk gecontroleerd op zichtbare tekenen van problemen zoals scheuren, scheefstanden of afwijkingen in de gevel of kozijnen. Tijdens de interne inspectie wordt de binnenzijde van het bouwwerk onderzocht, met inbegrip van de begane grond en eventueel een toegankelijke kruipkelder. Ook hierbij worden schade-tekens gemeten en geanalyseerd op verband met de fundering.

Een funderingsinspectie kan een eerste indicatie geven of een diepergaand onderzoek nodig is. Bijvoorbeeld wanneer er duidelijke tekenen zijn van verzakking of slijtage van de fundering, kan het noodzakelijk zijn om een uitgebreid funderingsonderzoek te laten uitvoeren.

Methoden bij funderingsinspectie

Bij een funderingsinspectie worden verschillende technieken en meetmethoden gebruikt om de staat van de fundering en de eventuele schade nauwkeurig te bepalen. Deze methoden zijn gericht op het meten van verzakkingen, het documenteren van scheuren en het analyseren van eventuele afwijkingen in de constructie.

Lintvoegwaterpasmeting

Een lintvoegwaterpasmeting wordt uitgevoerd om de mate van verzakking in het bouwwerk te bepalen. Hierbij wordt de hoogteverschillen tussen verschillende lintvoegen gemeten. Deze meting geeft inzicht in de horizontale en verticale verplaatsingen van het gebouw en helpt bij het identificeren van eventuele problemen in de fundering.

Vloerwaterpassing

Bij vloerwaterpassing wordt de evenwichtigheid van de vloeren in het bouwwerk gecontroleerd. Deze methode helpt bij het detecteren van eventuele krommingen of neergang in bepaalde delen van het bouwwerk. Deze afwijkingen kunnen wijzen op problemen in de fundering of in de draagconstructie.

N.A.P.-waterpassing

De N.A.P.-waterpassing (Normaal Amsterdams Peil) wordt gebruikt om de hoogteligging van het bouwwerk te bepalen ten opzichte van het referentieniveau. Deze methode helpt bij het detecteren van verzakkingen over een langere periode en is vooral nuttig bij het uitvoeren van een nulmeting of een tijdsreeksanalyse van de bouwstatus.

Scheurvorming in kaart brengen

Scheuren in muren, vloeren of plafonds worden gedetailleerd vastgelegd. De locatie, breedte, lengte en richting van de scheuren worden gemeten en opgenomen in een rapport. Deze informatie helpt bij het bepalen van de oorzaak van de schade, zoals verdraaiing van de constructie of problemen in de fundering.

Gegevensverzameling

Naast visuele inspecties wordt ook gegevens verzameld over de constructie van het bouwwerk, eventuele verbouwingen en de historie van de fundering. Deze gegevens worden gebruikt om de staat van de fundering en de constructie te analyseren en eventuele problemen te identificeren.

Omgevingsanalyse

Tijdens de inspectie wordt ook de omgeving van het bouwwerk bekeken. Dit omvat de bereikbaarheid van het pand met materieel, de bodemgesteldheid rondom het bouwwerk en eventuele externe factoren die een rol kunnen spelen in de stabiliteit van de fundering.

Funderingsonderzoek: de volgende stap

Als de funderingsinspectie wijst op mogelijke problemen, kan een uitgebreid funderingsonderzoek nodig zijn. Dit onderzoek is gericht op het bepalen van de oorzaak van eventuele schade en het inschatten van de mate van afbraak of slijtage van de fundering.

Archiefonderzoek

Het funderingsonderzoek begint meestal met een archiefonderzoek. Hierbij worden originele bouw- en funderingstekeningen bestudeerd, evenals eventuele verbouwingstekeningen, peilbuisgegevens en rapporten uit eerdere onderzoeken. Deze informatie geeft inzicht in de oorspronkelijke constructie van de fundering en eventuele wijzigingen die zijn doorgevoerd in de loop der tijd.

Grondonderzoek

Tijdens het grondonderzoek wordt de ondergrond onderzocht. Dit omvat het analyseren van de opbouw van de grond, de waterstand en het draagvermogen van de bodem. Deze informatie is belangrijk voor het bepalen van de stabiliteit van de fundering en eventuele benodigde maatregelen.

Proefbelasting van palen

Bij een funderingsonderzoek kan ook een proefbelasting van palen worden uitgevoerd. Hierbij wordt de druk die op de palen rust gemeten en wordt beoordeeld of de palen nog in staat zijn om het gewicht van het bouwwerk te dragen. Deze methode is vooral relevant bij houten palen, waarbij de kwaliteit en draagvermogen kunnen zijn afgenomen door slijtage of aantasting.

Mechanisch houtonderzoek

Als de fundering bestaat uit houten palen, kan een mechanisch houtonderzoek worden uitgevoerd. Hierbij wordt de kwaliteit van het hout beoordeeld, inclusief eventuele aantasting of slijtage. Ook kan een bacteriologisch onderzoek worden uitgevoerd om eventuele schimmel- of rotvorming vast te stellen.

Rapportage

Na afronding van het funderingsonderzoek wordt een gedetailleerde rapportage opgesteld. Deze rapportage bevat de bevindingen van het onderzoek, een analyse van de staat van de fundering, eventuele aanbevelingen voor herstel of verbetering en een inschatting van de levensduur van de fundering. De rapportage is een essentieel onderdeel van het proces, omdat deze informatie nodig is voor eventuele herstelmaatregelen of voor de aankoop van een woning.

Funderingsonderzoek bij rijksmonumenten

Bij de aankoop van een rijksmonument kan een funderingsonderzoek extra belangrijk zijn. Omdat rijksmonumenten vaak oude constructies en funderingen hebben, is het noodzakelijk om de staat van de fundering nauwkeurig te bepalen. Bij dit type onderzoek wordt vaak gebruikgemaakt van extra meetinstrumenten en specialistische kennis om de schade te beoordelen en eventuele herstelmaatregelen te plannen.

Een voorbeeld is het geval waarin een bouwkundige keuring inclusief funderingsonderzoek werd uitgevoerd voor een woning in Aalsmeer. De inspectie werd uitgevoerd door een ervaren specialist die niet alleen de fundering onderzocht, maar ook het dak en de gevel inspecteerde. Hierdoor kreeg de koper van de woning een compleet beeld van de bouwkundige staat van het pand, wat extra zekerheid gaf bij de aankoop.

Aanpak bij funderingsherstel

Als een funderingsonderzoek wijst op schade of problemen, kan funderingsherstel nodig zijn. De aanpak van funderingsherstel varieert afhankelijk van de aard van de schade, maar bevat meestal vier stappen:

Inspectie van de fundering: Tijdens de inspectie wordt de staat van de fundering beoordeeld.
Duidelijke rapportage: Na de inspectie wordt een gedetailleerde rapportage opgesteld.
Funderingsherstel op maat: Op basis van de rapportage worden herstelmaatregelen gepland en uitgevoerd.
Herstel van scheuren: Indien nodig wordt het herstel van scheuren uitgevoerd.

Deze aanpak zorgt voor zekerheid, duidelijkheid en duurzame oplossingen voor funderingsproblemen. In sommige gevallen kan funderingsherstel ook subsidies in aanmerking komen, zoals in Friesland, waar een nieuwe subsidie maatregelen maakt die funderingsherstel betaalbaarder maakt.

De rol van een bouwkundig adviesbureau

Een bouwkundig adviesbureau speelt een belangrijke rol bij funderingsonderzoek en funderingsherstel. Deze instellingen zijn vaak gespecialiseerd in bouwkundige inspecties en kunnen uitgebreid advies geven over de staat van de fundering en eventuele herstelmaatregelen. Tijdens een bouwkundige inspectie wordt niet alleen de fundering onderzocht, maar ook de constructie van het bouwwerk, de schadeverdeling en eventuele aantastingen van bouwmaterialen.

Het adviesbureau helpt bij het opstellen van een bouwkundig rapport dat de schade vastlegt en een beoordeling geeft van de bouwkundige staat van het pand. Dit rapport is een waardevolle ondersteuning bij de aankoop of verkoop van een woning en kan helpen bij het bepalen van de benodigde herstelmaatregelen.

Conclusie

Een funderingsinspectie en eventueel funderingsonderzoek zijn essentiële onderdelen bij de aankoop of renovatie van een woning. Deze onderzoeken helpen bij het bepalen van de staat van de fundering en de constructie, geven inzicht in eventuele schade of problemen en kunnen leiden tot herstelmaatregelen of verbeteringen. Door de correcte methoden en technieken te gebruiken, zoals lintvoegwaterpasmetingen, vloerwaterpassing en archiefonderzoek, kan een gedetailleerde beoordeling worden gedaan van de fundering en het bouwwerk. Een duidelijke rapportage is een essentieel onderdeel van het proces en helpt bij het nemen van beslissingen over herstel of eventuele aankoop.