Hoe weet je of je fundering nog goed is en wat je er aan kunt doen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Bij de constructie van een woning is de fundering het dragende element dat het gewicht van het gebouw overbrengt naar de ondergrond. Een slechte fundering kan leiden tot schade, zoals verzakkingen, scheuren in muren en vloeren, en zelfs tot instabiliteit van het hele huis. Het is daarom van groot belang om te weten of je fundering nog goed is en wat je in het geval van problemen kunt doen. In dit artikel leggen we uit hoe je fundering kunt beoordelen, welke tekens er op problemen wijzen, wat de mogelijke oplossingen zijn en welke rol de overheid en professionele partijen spelen in de aanpak van funderingsproblematiek. We baseren ons uitsluitend op de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen zoals bouwexperts, overheidsorganisaties en onafhankelijke rapporten.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is het onderste deel van een gebouw dat ervoor zorgt dat het gewicht van de woning gelijkmatig wordt verdeeld en overgebracht naar de grond. Zonder een goed ontworpen en gebouwde fundering ligt de stabiliteit van een woning in het gedrang. Zoals uitgelegd in een artikel van Constructiefgoed, is een kwalitatieve constructieberekening van de fundering essentieel om problemen zoals verzakkingen, scheuren en instabiliteit te voorkomen. Bovendien zorgt het voor duurzaamheid, veiligheid en voldoening aan bouwvoorschriften.

De fundering speelt ook een rol bij verder bouwen of verbouwen. Wanneer bijvoorbeeld een dragende muur wordt verwijderd, extra verdiepingen of uitbouwen worden toegevoegd, of een nieuw element zoals een dakterras of garage wordt geplaatst, is het belangrijk te weten wat voor type fundering er gebruikt is. Dit zorgt ervoor dat eventuele aanpassingen veilig en volgens de normen worden uitgevoerd.

Hoe weet je of je fundering nog goed is?

Er zijn meerdere manieren om te bepalen of de fundering van je huis nog goed functioneert. Een van de meest voorkomende methoden is een funderingsonderzoek. In Amsterdam, bijvoorbeeld, worden panden onderzocht met behulp van een funderingscode die aangeeft of de fundering goed is of herstel nodig heeft. De gemeente Amsterdam gebruikt vier codes:

Code 1: goede fundering
Code 2: redelijke fundering
Code 3: matige fundering
Code 4: slechte fundering

Als een woning een code 4 krijgt, kan de gemeente eisen dat de fundering vervangen wordt. Dit wordt gedaan op basis van een professioneel uitgevoerd onderzoek, waarbij eerst meten plaatsvindt via vloerwaterpassing en lintvoegmeting of rollaag waterpassing. Deze technieken helpen om de huidige staat van de fundering te bepalen zonder meteen graven. Als blijkt dat de fundering nader onderzoek nodig heeft, volgen graafwerkzaamheden.

Wat zijn de tekenen van funderingsproblemen?

Een funderingsonderzoek is niet altijd nodig, maar bepaalde visuele en functionele signalen kunnen wijzen op problemen. Enkele kenmerken die je kunt letten op zijn:

Scheuren in muren of vloeren: Deze vormen zich vaak in de hoeken of langs dragende muren en kunnen wijzen op verzakkingen.
Verzakkingen in de vloeren: Deze kunnen worden gemeten met een vloerwaterpassing.
Verstoringen in deuren en ramen: Deuren of ramen die niet goed sluiten, kunnen wijzen op beweging in de constructie.
Lage grondwaterstand: In sommige gebieden kan het gebrek aan grondwater aanleiding geven tot slijten van funderingspalen.

Een artikel van Vereniging Eigen Huis wijst erop dat huiseigenaren in risicogebieden extra alert moeten zijn op deze tekens. Het herkennen van funderingsproblemen op tijd kan schade voorkomen en herstelkosten beperken.

Wat kun je doen als je funderingsproblemen hebt?

Als je fundering in slechte staat is of schade vertoont, zijn er verschillende opties om dit aan te pakken. De keuze hangt af van de ernst van het probleem, de ondergrond en de financiële mogelijkheden.

1. Verhoog het grondwaterpeil

Als de fundering op palen is gebouwd en deze palen slecht functioneren door het ontbreken van grondwater, kan het helpen om het grondwaterpeil te verhogen. Dit moet echter gedaan worden door de lokale overheid of een professionele partij. Het is een duur en ingrijpende maatregel, maar kan in sommige gevallen voldoende zijn om schade te voorkomen.

2. Nieuwe fundering aanleggen

Als de huidige fundering niet meer voldoet aan de eisen, is een volledige vervanging mogelijk. Dit betekent dat er nieuwe heipalen worden ingebracht en een stevige betonplaat wordt aangelegd. Dit maakt het mogelijk om het huis opnieuw op een stabiele basis te plaatsen. Een artikel van Fundering.nl geeft aan dat de kosten voor deze maatregel variabel zijn. Voor een kleine woning kunnen deze al oplopen tot 60.000 euro, terwijl het voor een grotere woning snel 100.000 euro of meer kan worden.

3. Samenwerking met buren

Als je in een rijtjeshuis of een twee-onder-een-kapwoning woont, is het verstandig om samen te werken met de buren bij funderingsherstel. Een enkeling mag de fundering niet op eigen houtje herstellen, omdat dit schade kan veroorzaken aan aangrenzende woningen. Samenwerking zorgt voor een veiligere en effectievere aanpak.

Rol van de overheid en professionele partijen

De overheid speelt een steeds belangrijkere rol in de aanpak van funderingsproblematiek. TNO en Deltares hebben samen een rapport geschreven over de huidige staat van funderingsproblemen in Nederland, waarin drie belangrijke aanbevelingen zijn genoemd. Deze omvatten het verbeteren van kennis, het ontwikkelen van nieuwe technieken om informatie te verzamelen en het zoeken naar concepten die funderingsproblemen kunnen voorkomen of herstellen.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) leidt het Rijksprogramma Aanpak Funderingsproblematiek, dat gericht is op het uitbreiden van kennis en het zoeken naar oplossingen. Ook de Tweede Kamer is betrokken, zoals uitgelegd in een artikel van Eigen Huis. In 2024 is een advies gepresenteerd dat een basis vormt voor de nationale aanpak.

Nationaal Funderingsloket

Als je woont in een gemeente zonder funderingsloket, kun je terecht bij het Nationale Funderingsloket van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Dit centrum houdt via meldingen bij welke panden aan het verzakken zijn. Het is een waardevolle bron voor huiseigenaren die willen weten of hun fundering nog veilig is.

Waarom is het belangrijk om te weten welke fundering je huis heeft?

Het type fundering dat gebruikt is, heeft invloed op alle bouw- en verbouwprojecten. In een blog van Fundering.nl wordt uitgelegd dat het weten van het funderingstype essentieel is bij:

Verwijderen van dragende muren.
Uitbreiden van een woning.
Toevoegen van extra gewicht (zoals een dakterras).
Aanleg van extra bouwprojecten zoals een garage of schuur.
Aanvragen van een bouwvergunning.

Daarom is het verstandig om een fundering check uit te voeren via je postcode, zoals de tool die door Fundering.nl wordt aangeboden. Deze tool geeft snel een indruk van de ondergrond zonder dat grondmetingen of fundering berekeningen nodig zijn.

Hoe voorkom je funderingsproblemen?

Voorkomen is beter dan genezen. Een aantal maatregelen kan helpen om funderingsproblemen te voorkomen of te beperken:

Grondonderzoek bij bouwstart: Voordat een woning wordt gebouwd, is een grondonderzoek essentieel. Dit onderzoek bepaalt de draagkracht van de grond en zorgt ervoor dat de fundering aangepast wordt aan de lokale omstandigheden.
Kwaliteitsborging bij constructieberekeningen: Een professionele constructieberekening helpt om kosten te beheersen en funderingsproblemen te voorkomen. Zoals uitgelegd in een artikel van Constructiefgoed, voorkomt een kwalitatief berekende fundering over- of onderdimensionering van materialen, wat leidt tot duurzame en veilige woningen.
Regelmatige inspecties: Ook na bouwstart is het verstandig om regelmatig de staat van de fundering te controleren, met name in risicogebieden.

De toekomst van funderingsaanpak in Nederland

In de komende jaren zullen funderingsproblemen een steeds belangrijkere rol spelen in de bouwsector. In 2021 werd het Deltaplan funderingsschade voorgesteld, waarin wordt aangedrongen op een actievere rol van de overheid in de aanpak. In 2024 werd het advies “Goed Gefundeerd” gepresenteerd, dat richtlijnen geeft voor een duurzamere en veiligere aanpak.

Een van de doelen is het ontwikkelen van nieuwe technieken en richtlijnen voor het verzamelen van informatie over funderingsproblemen. Dit maakt het mogelijk om schade eerder te detecteren en te voorkomen. Ook worden nieuwe concepten ontwikkeld die funderingsproblemen kunnen herstellen of voorkomen.

De rol van TNO en Deltares

TNO en Deltares zijn betrokken bij het onderzoek naar funderingsproblematiek en werken aan oplossingen. Hun rapport bevat concrete aanbevelingen, zoals het verbeteren van kennis, het ontwikkelen van nieuwe technieken en het zoeken naar concepten voor herstel. Deze samenwerking tussen wetenschap en praktijk is essentieel voor een effectieve aanpak.

Conclusie

De fundering van een woning is een essentieel onderdeel van de bouw en speelt een grote rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van een huis. Het is daarom belangrijk om te weten of je fundering nog goed is en wat je in het geval van problemen kunt doen. Door het herkennen van signalen zoals scheuren, verzakkingen en verstoringen in deuren en ramen, kun je schade voorkomen. In sommige gevallen is een funderingsonderzoek of herstel nodig, wat kan leiden tot aanzienlijke kosten.

De overheid, zoals de gemeente Amsterdam, speelt een steeds belangrijkere rol in de aanpak van funderingsproblematiek. In samenwerking met wetenschappelijke instellingen en bouwpartijen wordt er gewerkt aan verbeteringen, zoals het verhogen van het grondwaterpeil en het ontwikkelen van nieuwe technieken voor funderingsherstel. Daarnaast is het verstandig om te weten welk type fundering je huis heeft, zodat eventuele verbouwingen veilig en volgens de normen kunnen worden uitgevoerd.

Door professionele onderzoeken, samenwerking met buren en betrokkenheid bij de nationale aanpak, kun je ervoor zorgen dat je fundering goed functioneert en je woning stabiel blijft.