Luchtbellen in funderingen: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Bij de bouw van een fundering is het vermijden van luchtbellen binnen het beton van groot belang voor de duurzaamheid en stabiliteit van het bouwwerk. Luchtbellen kunnen namelijk leiden tot zwaktes in de fundering, wat op de lange termijn kan resulteren in scheuren, verzakkingen en andere bouwgerelateerde problemen. In dit artikel bespreken we de oorzaken van luchtbellen in funderingen, de mogelijke gevolgen, en de aanbevolen oplossingen om deze problemen te voorkomen of te herstellen.

Inleiding

Een fundering vormt de basis van elk bouwwerk, en de kwaliteit van deze basis bepaalt mede de levensduur en veiligheid van het gebouw. Tijdens het storten van beton in funderingen kunnen echter luchtbellen ontstaan, die als zwakke plekken functioneren en de prestaties van het beton negatief beïnvloeden. Deze luchtbellen ontstaan op verschillende momenten in het proces, zoals bij het mengen van het betonmengsel, bij het storten en bij het verdichten van het beton. Het verwijderen van deze luchtbellen vereist specifieke technieken en toezicht om de sterkte en duurzaamheid van de fundering te garanderen.

Deze artikelen zijn gebaseerd op bronnen uit betrouwbare bronnen zoals bouwforumdiscussies, technische handboeken en blogs van concrete specialisten. Het doel is om een duidelijk overzicht te geven van wat er in de praktijk gedaan wordt om luchtbellen in funderingen te voorkomen of te herstellen.

Oorzaken van luchtbellen in funderingen

Luchtbellen in funderingen ontstaan voornamelijk tijdens het storten en verdichten van beton. Hieronder volgen de belangrijkste oorzaken, gebaseerd op de gegevens uit de beschikbare bronnen.

1. Onjuist mengen van het betonmengsel

Het mengen van betonmengsel is een kritieke stap in het proces van funderingstorting. Een ongelijkmatig mengsel kan leiden tot de vorming van luchtbellen. Bij onvoldoende mengtijd is het mengsel mogelijk niet homogeen, wat resulteert in ongelijk verdeelde luchtbellen. Daarnaast kan overmengen ook leiden tot extra luchtbellen, omdat het mengsel te veel trillingen ondergaat die lucht in het mengsel brengen.

Het gebruik van een roermachine is essentieel, maar moet nauwkeurig worden uitgevoerd. Zowel te weinig als te veel mengen kan negatieve effecten hebben op de kwaliteit van het beton.

2. Slechte verdichting

De verdichting van betonmengsel is de processtap waarbij luchtbellen worden verwijderd. Dit wordt meestal gedaan met een trilnaald, die trillingen in het beton brengt om de lucht te verdrijven. Als deze verdichting niet correct wordt uitgevoerd, blijven luchtbellen in het beton zitten.

De trilnaald moet langzaam worden ingebracht en langzaam worden verwijderd. Snelle invoeging en langzaam uittrekken zorgen voor een betere verdichting en minder luchtbellen.

3. Slechte storttechniek

Het storten van het betonmengsel speelt ook een rol in de vorming van luchtbellen. Als het beton te snel of ongelijkmatig wordt gestort, kan lucht ingesloten raken in de betonmassa. Dit is vooral het geval bij het storten van funderingen in complexe vormen of bij het gebruik van bekistingen met hardnekkige hoeken.

Bij het storten van funderingen is het belangrijk om het betonmengsel in lagen te storten en tussen elke laag te verdichten. Dit zorgt voor een homogene structuur en vermindert het aantal luchtbellen.

4. Gebruik van houten latten in plaats van trilnaalden

In sommige gevallen wordt geprobeerd luchtbellen uit het beton te verwijderen door houten latten of stokken te gebruiken. Deze methode bestaat uit het prikken van het betonmengsel met deze latten, met als doel luchtbellen te verwijderen. Uit praktijkervaring blijkt echter dat deze methode minder effectief is dan het gebruik van een trilnaald.

Hoewel het prikken met houten latten enige effect heeft, is het niet geschikt als de enige methode voor verdichting. Het is aan te raden om een trilnaald te gebruiken voor een betere verdichting en minder luchtbellen.

Gevolgen van luchtbellen in funderingen

Luchtbellen in funderingen kunnen op de lange termijn leiden tot ernstige problemen. Deze zwakke plekken verminderen de sterkte van het beton en maken de fundering kwetsbaar voor externe belastingen en weersinvloeden. Hieronder volgen de belangrijkste gevolgen.

1. Verzwakte fundering

Luchtbellen verlagen de druk- en treksterkte van het beton. Beton is al van nature broos, en de aanwezigheid van luchtbellen verergert dit probleem. De luchtbellen fungeren als zwakke plekken in de fundering, wat kan leiden tot scheuren en verweer.

Een fundering met luchtbellen is dus minder bestand tegen belastingen en kan eenvoudiger scheuren of verzakken dan een goed verdichte fundering.

2. Verhoogde kans op verzakkingen

Wanneer een fundering niet goed is verdicht, kan het onder invloed van externe krachten (zoals zwaartekracht of belastingen van het bouwwerk) verzakken. Deze verzakkingen zijn vaak lastig te herstellen en kunnen leiden tot schade aan het bouwwerk.

Verzakkingen zijn vooral een probleem in gebieden met losse of zandige bodem, waarin de fundering extra sterk moet zijn om de belastingen te dragen.

3. Problemen met waterdichtheid

Luchtbellen in beton kunnen ook leiden tot lekkages en infiltratie van water. Het water kan via deze holen in het beton terechtkomen, wat kan resulteren in schimmelvorming, roestvorming van wapening en verdere afbraak van de fundering.

Funderingen moeten waterdicht zijn om schade door vocht en koude te voorkomen. Luchtbellen verstoren deze waterdichtheid en zorgen voor extra onderhoudsproblemen.

Oplossingen en aanbevolen maatregelen

Het vermijden van luchtbellen in funderingen vereist zorgvuldige voorbereiding, juiste technieken en toezicht. Hieronder volgen enkele aanbevolen oplossingen, gebaseerd op de praktijk en technische handboeken.

1. Correcte verdichting met een trilnaald

De verdichting van het betonmengsel is de belangrijkste maatregel om luchtbellen te voorkomen. De trilnaald is de meest gebruikte methode voor verdichting. Het gebruik van deze methode vereist echter een goede techniek: de trilnaald moet langzaam worden ingebracht en langzaam verwijderd. Snelle invoeging en langzaam uittrekken zorgen voor een betere verdichting en minder luchtbellen.

De trilnaald moet op regelmatige afstanden door het betonmengsel worden bewogen om zeker te stellen dat alle luchtbellen worden verwijderd.

2. Storten in lagen

Het storten van beton in lagen zorgt voor een betere verdichting en minder luchtbellen. Elke laag moet afzonderlijk worden verdicht, wat zorgt voor een homogene structuur en een sterkere fundering.

Het aantal lagen en de dikte ervan hangt af van de omvang van de fundering. Bij grotere funderingen is het aan te raden om in kleinere lagen te storten.

3. Juist mengen van het betonmengsel

Het mengen van het betonmengsel is een kritieke stap. Het mengsel moet homogeen zijn om zeker te stellen dat er geen ongelijkmatigheden ontstaan. De mengtijd moet voldoende zijn, maar niet te lang om het vormen van extra luchtbellen te voorkomen.

Het gebruik van een betonmengmachine is aan te raden om een homogeen mengsel te verkrijgen. Handmatig mengen is minder betrouwbaar en kan leiden tot ongelijkmatigheden.

4. Kwaliteitscontrole en toezicht

Tijdens het storten en verdichten van de fundering is het belangrijk om toezicht te houden op de kwaliteit van het proces. Dit kan door ervaren technici aan te sturen of door gebruik te maken van meetinstrumenten zoals lasers en niveaus om de hoogte en het niveau van de fundering te controleren.

Een fundering die niet op het juiste niveau is gestort, kan leiden tot problemen bij het plaatsen van de vloer of bij het opstellen van de muurconstructie.

5. Hersteltechnieken voor bestaande luchtbellen

Als er toch luchtbellen in de fundering zitten, kunnen er hersteltechnieken worden toegepast. Bijvoorbeeld, bij een verzakte fundering kan gebruik worden gemaakt van injectie- of vijzeltechnieken om het gebouw omhoog te brengen en de fundering te herstellen.

Deze herstelmethoden zijn echter kostbaar en moeten pas worden overwogen als de fundering al schade heeft opgelopen. Het is beter om luchtbellen in de fundering te voorkomen door juiste technieken te gebruiken.

Herstelmethoden voor funderingen met luchtbellen

In sommige gevallen zijn luchtbellen al aanwezig in een fundering, of is de fundering al verzwakt door schade of veroudering. In die gevallen zijn er verschillende herstelmethoden beschikbaar.

1. Injectie-technieken

Injectie-technieken zijn een veelgebruikte methode om funderingen te herstellen. Door materialen onder de vloer of fundering te injecteren, kan het verzakte deel omhoog worden gebracht. Deze methoden worden ook wel "Floorlift-systemen" genoemd.

Injectie-technieken zijn geschikt voor het herstel van gedeeltelijk verzakte funderingen en kunnen snel worden uitgevoerd.

2. Vijzeltechnieken

Vijzeltechnieken gebruiken vijzels om een gebouw of een deel ervan omhoog te brengen. Deze technieken zijn vooral geschikt voor zware constructies en gebouwen die niet sterk zijn verzwakt.

Door gebruik te maken van vijzels of luchtzakken kan een gebouw worden opgetild zonder schade te veroorzaken. Deze methoden zijn vaak tijdelijk en de vijzels of luchtzakken worden na de herstelbewerking verwijderd.

3. Ondergrondsherstel

Als de fundering is verzwakt door losse of zandige bodem, kan de ondergrond worden verbeterd door het injecteren van niet-samendrukbaar materiaal. Deze methode zorgt voor extra stevigheid en vermindert het risico op verdere verzakkingen.

Ondergrondsherstel is een complexe methode en vereist professionele uitvoering. Het is aan te raden om hierbij specialistische funderingsbedrijven te betrekken.

Conclusie

Luchtbellen in funderingen zijn een serieuze aangelegenheid die niet onderschat mag worden. Ze kunnen leiden tot verzwakte funderingen, verzakkingen en schade aan het bouwwerk. De oorzaken van deze luchtbellen zijn meestal terug te voeren tot onjuist mengen van het betonmengsel, slechte verdichting en onjuiste storttechnieken.

Het voorkomen van luchtbellen vereist zorgvuldige voorbereiding, het gebruik van juiste technieken en professioneel toezicht. De trilnaald is de meest betrouwbare methode voor verdichting, en het storten in lagen zorgt voor een homogene structuur en minder luchtbellen. Bij bestaande funderingen met luchtbellen zijn er herstelmethoden zoals injectie-technieken en vijzeltechnieken beschikbaar.

Bij de constructie van een fundering is het dus essentieel om aandacht te besteden aan de kwaliteit van het proces. Een goed verdichte fundering zorgt voor een sterk en duurzaam bouwwerk, wat op de lange termijn ook leidt tot lagere onderhoudskosten en minder schade.

Bronnen

luchtbellen