Meetpunten en funderingsonderzoek in Rotterdam: Een actuele en praktische gids voor woningeigenaren

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Inleiding

In de stad Rotterdam zijn funderingsproblemen een urgente en veelvoorkomende kwestie, met name voor woningen die zijn gebouwd op houten paalfunderingen. Deze vorm van fundering was in de 19e en 20e eeuw populair, maar kan nu schade veroorzaken als de palen door schimmel, bacteriën of onvoldoende diepte zijn aangetast. Ondertussen zijn ook andere vormen van funderingsschade, zoals negatieve kleef of veranderende bodemcondities, in de focus van experts en woningeigenaren. De combinatie van klimaatverandering, droge winters en zware neerslag maakt het funderingsprobleem steeds complexer.

De gemeente Rotterdam heeft daarom diverse initiatieven genomen om woningeigenaren te ondersteunen in het onderzoeken en beheren van funderingsproblemen. Deze acties omvatten subsidies, onderzoeksmogelijkheden, funderingskaarten, en procesbegeleiding. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de beschikbare meetpunten en onderzoeksgerichte tools voor funderingsproblemen in Rotterdam. Daarnaast worden de oorzaken van funderingsproblemen, het onderzoekproces, en de beschikbare hulp en subsidies uitgelegd, gebaseerd op betrouwbare en actuele informatie.

Oorzaken van funderingsproblemen

Houten paalfunderingen

Een van de voornaamste oorzaken van funderingsproblemen in Rotterdam is het gebruik van houten paalfunderingen. Deze funderingsmethode was in de 19e en 20e eeuw populair, met name in wijkgebieden die op vochtige of zachte grond staan. In Rotterdam zijn circa 120.000 woningen op houten palen gefundeerd. Hoewel houten palen in theorie duizenden jaren stand kunnen houden, kunnen ze aangetast worden door schimmels (paalrot), bacteriën (palenpest), of door onvoldoende diepte of kwaliteit.

Een andere vorm van funderingsprobleem is negatieve kleef, waarbij de palen niet goed vastzitten in de grond. Dit kan leiden tot verplaatsing van de fundering en dus tot scheuren in muren, kelders of andere delen van het huis. Ook veranderende bodemcondities, zoals door klimaatverandering veroorzaakte droogte of zware regenval, kunnen tot inklinking of instabiliteit van de fundering leiden.

Grondwater en bodemstabiliteit

Grondwater is een belangrijk factor in de stabiliteit van funderingen. De grondwaterstand kan sterk variëren in de loop van de tijd, afhankelijk van neerslag, seizoenen, en bodemtype. In regio’s met zachte klei- en veenbodems, zoals het noorden en westen van Nederland, is het risico op funderingsproblemen groter. In Rotterdam is het grondwaterpeil beschikbaar via diverse kaarttools en meetpunten, zoals op de website van de gemeente Rotterdam.

Een verlaagd grondwaterpeil kan bijvoorbeeld leiden tot droogte van de grond, wat de bodemcontractie in de hand werkt. Dit kan zorgen voor inklinking of verplaatsing van funderingen. Daarentegen kan een verhoogd grondwaterpeil leiden tot opheffing van de grond, wat ook tot vervorming van de fundering kan leiden. Daarom is het belangrijk om de grondwaterstand regelmatig te monitoren, met name in wijkgebieden die als risicogebieden zijn aangemerkt.

Klimaatverandering en droge winters

In de afgelopen jaren zijn droge winters en hete zomers gevolg van klimaatverandering geworden. Dit heeft directe gevolgen voor de bodem en grondwaterstand, en daarmee ook voor funderingen. Droge winters zorgen voor uitdroging van de grond, wat kan leiden tot contractie en daardoor tot funderingsproblemen. Hete zomers daarentegen kunnen zorgen voor snelle uitdroging en daarna plotselinge regenval, wat tot bodemverplaatsing kan leiden.

In Rotterdam zijn in het noorden en westen van de stad meer risico’s op funderingsproblemen aanwezig. In de afgelopen jaren zijn funderingsproblemen ook in onverwachte regio’s zoals Overijssel, Gelderland en Noord-Brabant aan de orde gekomen. Dit benadrukt de noodzaak voor woningeigenaren om bewust te zijn van de risico’s en actie te ondernemen bij vermoedens van funderingsproblemen.

Beschikbare meetpunten en tools voor funderingsonderzoek

De funderingskaart en risicostelling

De gemeente Rotterdam heeft een funderingskaart ontwikkeld die een overzicht geeft van welke straten en gebieden als risicogebieden zijn aangemerkt. Deze kaart is beschikbaar via de website Duik in je fundering. De funderingskaart is gebaseerd op historische bouwpatronen, bodemgegevens en funderingstype. Het is bedoeld als hulpmiddel voor woningeigenaren die funderingsproblemen vermoeden of die een woning willen kopen of verkopen.

Daarnaast is er een risicostelling beschikbaar op dezelfde website. Deze risicostelling is een online tool waarmee woningeigenaren een eerste indicatie kunnen krijgen van het risico op funderingsproblemen. Het is een eerste stap richting verdere actie, zoals het contact opnemen met het Funderingsloket of het aanvragen van een onderzoeksrapport.

Grondwatermeetpunten

Informatie over de grondwaterstand is beschikbaar via diverse meetpunten in Rotterdam. Op de website gis.rotterdam.nl is een grondwatermeetnet beschikbaar dat alle relevante peilbuizen toont. Door op een peilbuis te klikken, kunnen woningeigenaren de meetwaarden bekijken. Deze meetwaarden geven aan hoe diep het grondwater zich bevindt ten opzichte van NAP (Normaal Aangestoken Peil).

Daarnaast is er ook informatie beschikbaar over de hoogte van het maaiveld. De hoogte van het maaiveld kan worden opgezocht via de kaartlaag “Hoogtebestand Rotterdam”. Door de meetwaarden van grondwater en maaiveld met elkaar te vergelijken, kan een woningeigenaar bepalen of er een risico is op funderingsproblemen. Informatie over de hoogte van het maaiveld kan verouderd zijn of ontbreken, waardoor een recente hoogtemeting soms nodig is.

Onderzoeksrapporten en onderzoeksblokken

Voor woningeigenaren die verdere actie willen ondernemen, is het mogelijk om onderzoek naar de fundering te laten uitvoeren. De gemeente Rotterdam subsidieert onderzoek naar houten paalfunderingen onder voorwaarden. De subsidie bedraagt tot 75% van de kosten, met een maximum van € 1.500 per eigenaar. De exacte kosten hangen af van de grootte van het onderzoeksblok en het aantal deelnemende eigenaren.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door een onderzoeksbureau, dat een onderzoeksrapport samenstelt. Dit rapport wordt daarna door de gemeente getoetst op kwaliteit. Elke deelnemer krijgt een duidelijk beeld van de staat van de fundering en weet of er vervolgstappen genomen moeten worden.

In de wijk Crooswijk-Noord zijn veel panden op houten palen gefundeerd, wat het risico op funderingsproblemen verhoogt. Daarom heeft de gemeente besloten om eigenaren in deze wijk gratis procesbegeleiding aan te bieden. Het bedrijf Steenvlinder is belast met deze begeleiding, en heeft al ervaring met funderingsonderzoek in andere buurten van Rotterdam.

Het onderzoekproces in detail

Het onderzoekproces bij funderingsproblemen in Rotterdam is gestructureerd en wordt ondersteund door het Funderingsloket. Voor woningeigenaren die funderingsproblemen vermoeden of willen onderzoeken, zijn er verschillende stappen die genomen kunnen worden.

Stap 1: Risicostelling en funderingskaart

De eerste stap is het gebruik van de risicostelling en funderingskaart. Deze tools geven een eerste indicatie van het risico op funderingsproblemen. Het is bedoeld als een hulpmiddel om woningeigenaren te informeren en eventueel actie te ondernemen. De risicostelling is eenvoudig te gebruiken en levert een eerste beeld op, zonder dat fysiek onderzoek nodig is.

Stap 2: Onderzoek aanvragen en subsidie

Voor een dieper onderzoek is het mogelijk om een onderzoek aan te vragen. De gemeente Rotterdam subsidieert onderzoek naar houten paalfunderingen onder voorwaarden. De subsidie is berekend op basis van het onderzoeksblok en het aantal deelnemende eigenaren. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een erkend onderzoeksbureau, dat een onderzoeksrapport opstelt.

Het onderzoeksrapport wordt vervolgens door de gemeente getoetst om te controleren of het voldoet aan de kwaliteitseisen. Dit garandeert woningeigenaren dat ze een degelijk en betrouwbaar rapport ontvangen. Het rapport bevat informatie over de staat van de fundering en eventuele vervolgstappen die genomen moeten worden.

Stap 3: Vervolgstappen en begeleiding

Als het onderzoek heeft uitgewezen dat er funderingsproblemen zijn, zijn er verschillende vervolgstappen mogelijk. De gemeente Rotterdam heeft een Funderingsloket waar woningeigenaren terecht kunnen voor vragen en advies. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om procesbegeleiding te ontvangen, met name in wijkgebieden waar funderingsproblemen vaker voorkomen.

In Crooswijk-Noord is bijvoorbeeld procesbegeleiding beschikbaar voor eigenaren die een onderzoek hebben laten uitvoeren. Het bedrijf Steenvlinder biedt hier hulp bij het begrijpen van de onderzoeksresultaten en het bepalen van de volgende stappen. Procesbegeleiding is ook beschikbaar in andere buurten van Rotterdam, en deel van een bredere campagne genaamd “Duik in je fundering”.

Beschikbare hulp en subsidies

Subsidie voor funderingsonderzoek

De gemeente Rotterdam biedt subsidies aan voor funderingsonderzoek bij woningen die op houten paalfunderingen staan. De subsidie bedraagt tot 75% van de kosten, met een maximum van € 1.500 per eigenaar. De exacte kosten van het onderzoek variëren afhankelijk van de grootte van het onderzoeksblok en het aantal deelnemende eigenaren. De definitieve kosten worden pas bekend als een woningeigenaar een vrijblijvende offerte aanvraagt.

De subsidie is berekend en onder voorwaarden beschikbaar. Dit betekent dat de gemeente subsidies alleen uitkeert aan onderzoek dat voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen. De gemeente toetst het onderzoeksrapport om te controleren of het voldoet aan deze eisen. Zo wordt gegarandeerd dat woningeigenaren een degelijk en betrouwbaar rapport ontvangen.

Procesbegeleiding in risicogebieden

In risicogebieden zoals Crooswijk-Noord biedt de gemeente Rotterdam gratis procesbegeleiding aan. Procesbegeleiding betekent dat woningeigenaren begeleiding krijgen bij het begrijpen van de onderzoeksresultaten en het bepalen van de volgende stappen. Het bedrijf Steenvlinder is belast met deze begeleiding, en heeft al ervaring met funderingsonderzoek in andere buurten van Rotterdam.

Procesbegeleiding is ook beschikbaar in andere wijkgebieden van Rotterdam en is onderdeel van de bredere campagne “Duik in je fundering”. Deze campagne is gericht op woningeigenaren die funderingsproblemen vermoeden of die risico’s willen beheren. De campagne is gestart in 2022 en richt zich op zowel particulieren als woningcorporaties.

Funderingsloket en maatwerkadvies

Het Funderingsloket van de gemeente Rotterdam is een centrale plek waar woningeigenaren terecht kunnen voor vragen en advies. Het Funderingsloket biedt maatwerkadvies, wat betekent dat het advies wordt afgestemd op de situatie van de woningeigenaar. Dit maakt het mogelijk om specifieke vragen te stellen over de fundering van een woning, en eventuele maatregelen te bespreken.

Het Funderingsloket is bereikbaar via telefoon of e-mail, en kan ook worden bereikt via de website. De website bevat uitgebreide informatie over funderingsproblemen, beschikbare tools, en acties die woningeigenaren kunnen ondernemen. Het Funderingsloket is een waardevolle bron van informatie en ondersteuning voor woningeigenaren die funderingsproblemen vermoeden.

De toekomst van funderingsproblemen in Nederland

Schadeverwachtingen en kosten

Experts verwachten dat funderingsproblemen in de komende jaren steeds urgenter worden. In Nederland zijn funderingsproblemen al jaren een bekend fenomeen, met name in steden zoals Rotterdam, Dordrecht en Gouda. Nu ook andere steden en regio’s met funderingsproblemen te maken krijgen, is het belangrijk om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen.

Een schatting van experts geeft aan dat de schadeverwachtingen tot 2050 zo’n 20 tot 30 miljard euro kunnen bedragen. Deze schatting is gebaseerd op een situatie waarin Nederland volop maatregelen neemt om funderingsschade zoveel mogelijk te voorkomen. Als die maatregelen niet worden genomen, zou het schadebedrag nog veel hoger uit kunnen vallen.

Deze schatting benadrukt de noodzaak voor woningeigenaren om funderingsproblemen serieus te nemen en actie te ondernemen bij vermoedens van problemen. Het is belangrijk om vroegtijdig onderzoek te doen, subsidies te benutten, en begeleiding te zoeken bij het Funderingsloket of andere instanties.

Kennisdeling en aanbevelingen

Een belangrijke les uit de huidige situatie is dat kennisdeling essentieel is voor het beheersen van funderingsproblemen. In steden zoals Rotterdam is er al veel kennis over het in kaart brengen en herstellen van funderingsschade. Deze kennis kan worden gedeeld met andere steden en regio’s die nu ook met funderingsproblemen te maken krijgen.

Daarnaast is het belangrijk om ervaringen met problemen met stalen funderingen te delen. In Nederland is er nog weinig ervaring met funderingsproblemen op staal, maar in andere landen is dit al vaker voorgekomen. Het delen van kennis en aanbevelingen kan helpen om funderingsproblemen beter te begrijpen en effectieve oplossingen te ontwikkelen.

Conclusie

Funderingsproblemen zijn een urgente en veelvoorkomende kwestie in Rotterdam, met name voor woningen die op houten paalfunderingen staan. De combinatie van klimaatverandering, droge winters en veranderende bodemcondities maakt het funderingsprobleem steeds complexer. Daarom is het belangrijk dat woningeigenaren bewust zijn van de risico’s en actie ondernemen bij vermoedens van funderingsproblemen.

De gemeente Rotterdam biedt diverse tools en ondersteuning aan voor woningeigenaren die funderingsproblemen willen onderzoeken. Deze tools omvatten een funderingskaart, een risicostelling, grondwatermeetpunten, subsidies voor onderzoek, en procesbegeleiding in risicogebieden. Het Funderingsloket is een centrale plek waar woningeigenaren terecht kunnen voor vragen en advies.

In de toekomst wordt verwacht dat funderingsproblemen in Nederland steeds urgenter worden. Experts schatten dat de schadeverwachtingen tot 2050 zo’n 20 tot 30 miljard euro kunnen bedragen. Daarom is het belangrijk om kennis te delen, ervaringen uit te wisselen, en maatregelen te nemen om funderingsschade zoveel mogelijk te voorkomen.

Voor woningeigenaren in Rotterdam is het onderzoeken en beheren van funderingsproblemen een essentieel onderdeel van het beheren van hun woning. Door gebruik te maken van de beschikbare tools en ondersteuning, kunnen woningeigenaren zich beter voorbereiden op eventuele funderingsproblemen en actie ondernemen bij vermoedens van schade.

Bronnen

meetpunt