Mortelschroefpalen: Duurzame en trillingsvrije fundering op maat

Inleiding

Bij elke bouw- of renovatieproject is een betrouwbare en duurzame fundering van groot belang. Voor situaties waarin trillingsarm en geluidsarme oplossingen nodig zijn, zoals in stadscentra, dichtbevolkte gebieden of in de buurt van gevoelige faciliteiten zoals ziekenhuizen of schakelkasten, worden mortelschroefpalen steeds vaker gekozen. Deze funderingsmethode biedt een flexibele, duurzame en betrouwbare oplossing die goed aansluit bij moderne bouweisen. In dit artikel wordt ingegaan op de eigenschappen, toepassingen, voordelen en werkwijze van mortelschroefpalen, evenals de relevante partijen en partijgerelateerde praktijken die bij dit proces betrokken zijn.

Wat zijn mortelschroefpalen?

Mortelschroefpalen zijn een type funderingspaal dat uit beton bestaat en op een geschroefde manier in de grond wordt aangebracht. Tijdens het installatieproces wordt een holle avegaar, afgedicht aan de onderzijde, in de grond geschroefd tot de gewenste diepte. Daarna wordt de holle ruimte onder druk volgepompt met beton, waardoor een stevige, stabiele fundering ontstaat. De grond die tijdens het geschroefproces vrijkomt, wordt afgevoerd. Na het afstorten wordt een wapening aangebracht en de paal op hoogte afgewerkt. Dit proces maakt mortelschroefpalen geschikt voor zowel kleine bouwprojecten als grote infrastructuurwerken.

De term mortelschroefpaal wordt ook wel gebruikt voor betonschroefpalen of avegaarpalen. Dit systeem is trillingsarm, geluidsarm en heeft een hoge mate van precisie. In Nederland is het een van de meest gebruikte funderingsmethoden na de prefab heipaal, zoals opgemerkt door Bovast Funderingstechniek (Bron 4).

Werkwijze van mortelschroefpalen

De installatie van mortelschroefpalen gebeurt in meerdere stappen:

1. Afboren met een holle avegaar: Een speciale boor met een holle kern wordt aan de onderzijde afgedicht met een klep. Deze boor wordt rechtsom in de grond geschroefd tot de gewenste diepte. De diameter en lengte van de paal kunnen tijdens het proces worden aangepast.

2. Betonpomp en opvullen: Zodra de gewenste diepte bereikt is, wordt de holle ruimte onder druk volgepompt met beton. Tijdens dit proces wordt de avegaar langzaam omhoog getrokken zonder te draaien. Hierdoor vult de paalschacht gelijkmatig met beton.

3. Wapening en afwerking: Nadat het beton is afgestort, wordt wapening aangebracht. De paal wordt vervolgens op hoogte afgewerkt. Koppensnellen is vaak niet nodig.

4. Controle en monitoren: Om de kwaliteit van de paal te garanderen, worden de paal en het proces digitaal gemonitord. Aanvullend kan er akoestisch gemeten worden.

Deze methode is vooral geschikt in situaties waarbij trillingen en geluidsoverlast moeten worden beperkt. Daarom worden mortelschroefpalen vaak ingezet bij projecten in oude stadscentra, in de buurt van ziekenhuizen of onder hoogspanningsmasten (Bron 1).

Voordelen van mortelschroefpalen

Mortelschroefpalen bieden een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van traditionele funderingsmethoden:

• Trillingsarm en geluidsarm: Aangezien er geen hittewerkzaamheden zijn zoals bij heien, zijn mortelschroefpalen ideaal voor gevoelige locaties.

• Flexibiliteit in de uitvoering: De lengte, diameter en hoogte van de paal kunnen tijdens het proces worden aangepast, wat het systeem zeer geschikt maakt voor onverwachte grondcondities.

• Duurzaamheid: Tijdens de installatie wordt minimaal grond afgevoerd, en wordt er gebruik gemaakt van duurzame materialen en energiezuinige machines. Altenburg Funderingstechniek bijvoorbeeld werkt met duurzame materialen en investeert in energiezuinige machines om de CO2-uitstoot te beperken (Bron 5).

• Precisie en kwaliteit: Het systeem is zeer nauwkeurig, waardoor het ideaal is voor projecten waar het niveau van de fundering zeer belangrijk is.

• Inpandige uitvoering mogelijk: Door de variabele hoogte van de paal is het mogelijk om inpandig te werken, bijvoorbeeld onder hoogspanningsmasten of in bebouwde omgevingen.

Toepassingsgebieden

Mortelschroefpalen zijn geschikt voor een breed spectrum van toepassingen, waaronder:

• Woningbouw: Voor de fundering van woningen in bebouwde omgevingen, waar trillingsarm en geluidsarm werken belangrijk zijn.

• Utiliteitsbouw: Bij de fundering van gebouwen zoals scholen, ziekenhuizen en kantoren.

• Infrastructuur: Voor bruggen, wegen, spoorwegen en andere grote projecten waarbij stabiele en duurzame funderingen vereist zijn.

• Industrie: Voor zware industriële gebouwen of installaties die een solide onderbouw nodig hebben.

• Civiele werken: Bij het aanleggen van waterkeringen, stadsontwikkeling of andere civiele constructies.

Hylkema Funderingstechniek bijvoorbeeld heeft ervaring met ruim 680 mortelschroefpalen van 22 meter lang, die gebruikt werden voor het bouwcentrumplan Emmeloord (Bron 3). Ook zijn mortelschroefpalen vaak geschikt als trekpaal, wat betekent dat ze onder druk kunnen werken (Bron 1).

Duurzaamheid en milieuaspecten

Duurzaamheid is een belangrijk aandachtsgebied bij de uitvoering van mortelschroefpalen. Meerdere bedrijven die dit type fundering aanbrengen, zoals Altenburg Funderingstechniek, zetten zich in voor het verlagen van de CO2-uitstoot. Dit gebeurt door:

• Energiezuinige machines en gereedschappen in te zetten.

• Duurzame materialen te gebruiken voor de betonproductie.

• Afvalstoffen verantwoord te verwerken en af te voeren.

• Efficiënt met brandstoffen om te gaan.

Bovast Funderingstechniek benadrukt ook de duurzame werkwijze en het gebruik van machines met hoge emissienormen, waardoor de impact op de omgeving wordt beperkt (Bron 6). Dit maakt mortelschroefpalen een duurzame keuze voor moderne bouwprojecten.

Kwaliteitsborging en certificering

De kwaliteit van mortelschroefpalen is van groot belang, zowel voor de veiligheid als voor de levensduur van de fundering. Daarom wordt tijdens de installatie een digitale monitoring gebruikt. Aanvullend kan er akoestisch gemeten worden, wat de kwaliteit en integriteit van de paal verder garandeert (Bron 4).

Bovast Funderingstechniek en Altenburg Funderingstechniek beschikken over diverse certificeringen:

• ISO 9001: Voor kwaliteitsbeheer.

• VCA certificering: Voor veiligheid en gezondheid op de werkplek.

• SCL Light trede 3 certificering: Voor het aanbrengen van funderingswerken.

Deze certificeringen duiden op een hoge mate van professionaliteit en kwaliteitsbewustzijn.

Uitvoering en logistiek

De uitvoering van mortelschroefpalen is relatief logistiek vriendelijk. Het benodigde materieel is meestal niet erg groot en kan in beperkte ruimtes werken. Daarnaast is er geen hittewerkzaamheid nodig, wat het mogelijk maakt om op kleine of nauwe terreinen te werken.

De paal zelf is een monolithische betonconstructie, wat betekent dat het geen prefab elementen bevat. De betonproductie en afstorting gebeurt op locatie, wat extra flexibiliteit biedt. Tijdens het proces is er weinig afval, en de grond die vrijkomt, kan op een verantwoorde manier worden afgevoerd (Bron 1).

Kosten en budgetaspecten

Hoewel de exacte kosten van mortelschroefpalen afhankelijk zijn van het project, zijn er een aantal factoren die van invloed zijn op de prijs:

• Grondcondities: In zachte of losse grond kan de installatie langer duren en dus duurder zijn.

• Paalafmetingen: Lengte en diameter bepalen de hoeveelheid beton en het benodigde materiaal.

• Aantal palen: Hoe meer palen, hoe hoger de totale kosten, maar ook hoe beter de fundering.

• Toegankelijkheid: In moeilijk toegankelijke gebieden zijn extra logistieke kosten mogelijk.

• Kwaliteitsborging: Akoestische metingen en digitale monitoring kunnen de kosten verhogen, maar ook de kwaliteit en veiligheid verhogen.

BHP Funderingstechnieken biedt bijvoorbeeld een klantgerichte aanpak en een vrijblijvende offerte, waardoor klanten een duidelijk beeld krijgen van de kosten (Bron 2). Deze transparantie helpt bij het budgetplanning en besluitvorming.

Voorbeelden van projecten

Tijdens de bouw van het Centrumplan Emmeloord zijn 680 mortelschroefpalen van 22 meter in gebruik genomen. De projecten werden geruisloos en trillingsarm uitgevoerd, wat ideaal was voor een woonomgeving (Bron 3). Ook zijn er projecten waarin 836 buisschroefpalen zijn ingewerkt, wat aantoont dat het systeem zeer geschikt is voor grote bouwprojecten.

Bovast Funderingstechniek benadrukt dat ze de omgeving ontlasten door moderne machines en trillingsvrije paalsystemen te gebruiken (Bron 6). Dit helpt om de impact op de directe omgeving te beperken en het project sociaal draagbaar te maken.

Veiligheid en werkmethode

Omdat mortelschroefpalen trillingsarm zijn, zijn ze geschikt voor gebruik in bebouwde omgevingen en bij faciliteiten die gevoelig zijn voor trillingsoverlast. Bovast Funderingstechniek benadrukt dat het gebruik van moderne machines met hoge emissienormen ook bijdraagt aan een veilige werkomgeving (Bron 6).

Daarnaast is er geen hittewerkzaamheid nodig, wat het risico op brand of oververhitting beperkt. De werkmethode is ook zeer nauwkeurig, waardoor fouten tijdens de installatie worden voorkomen.

Samenwerking met partijen

Aangezien mortelschroefpalen vaak worden gebruikt in complexe bouwprojecten, is samenwerking tussen verschillende partijen essentieel. Onder andere Altenburg Funderingstechniek en Bovast Funderingstechniek benadrukken het belang van samenwerking en transparantie (Bron 5 en 6). Deze bedrijven werken samen met opdrachtgevers, architecten en projectleiders om ervoor te zorgen dat de funderingsplannen voldoen aan de wensen en voorschriften.

Nederfund benadrukt ook dat een funderingsplan op papier niet altijd de praktijk weerspiegelt. Daarom is het belangrijk dat funderingsbedrijven bijzonderheden vooraf bekijken, zodat eventuele problemen tijdig worden voorkomen (Bron 7).

Technische specificaties

De technische specificaties van mortelschroefpalen variëren afhankelijk van de toepassing, maar enkele typische kenmerken zijn:

Veelgestelde vragen (FAQ)

1. Wat zijn de voordelen van mortelschroefpalen?
Mortelschroefpalen zijn trillingsarm, geluidsarm, duurzaam en zeer nauwkeurig in uitvoering. Ze zijn geschikt voor diverse toepassingen, van woningbouw tot grote infrastructuurprojecten.

2. Wanneer zijn mortelschroefpalen een betere keuze dan heipalen?
In situaties waar trillingsarm en geluidsarm werken belangrijk zijn, zoals in bebouwde omgevingen, dichtbevolkte stadscentra of in de buurt van ziekenhuizen of gevoelige faciliteiten.

3. Is er veel afval bij de uitvoering?
Nee, tijdens de installatie van mortelschroefpalen komt er weinig afval vrij. De grond die vrijkomt, wordt meestal afgevoerd.

4. Wat is de levensduur van mortelschroefpalen?
Omdat het systeem beton gebruikt en goed afgewerkt wordt, is de levensduur van mortelschroefpalen zeer groot. De exacte duur hangt af van de grondcondities en de kwaliteit van de uitvoering.

5. Is het systeem geschikt voor kleine projecten?
Ja, mortelschroefpalen zijn ideaal voor zowel kleine als grote projecten. Ze zijn flexibel en kunnen op maat worden uitgevoerd.

Conclusie

Mortelschroefpalen zijn een betrouwbare, duurzame en trillingsvrije funderingsmethode die steeds vaker wordt gebruikt in de bouwsector. Ze zijn geschikt voor diverse toepassingen, van woningbouw tot grote infrastructuurprojecten. De werkwijze is nauwkeurig, met kwaliteitsborging via digitale monitoring en akoestische metingen. Daarnaast draagt het systeem bij aan een duurzame bouwpraktijk door het gebruik van energiezuinige machines en duurzame materialen.

Voor klanten is het belangrijk om een ervaren en gecertificeerd bedrijf te kiezen voor de uitvoering van mortelschroefpalen. Bedrijven zoals Altenburg Funderingstechniek, Bovast Funderingstechniek en Nederfund bieden zowel expertise als transparantie, wat essentieel is voor een succesvolle uitvoering. Samenwerking tussen partijen is hierbij essentieel om problemen voor te gaan en een betrouwbare fundering te realiseren.

Bronnen

1. Kuipers Lemmer – Mortelschroefpalen
2. BHP Funderingstechnieken – Mortelschroefpalen
3. Hylkema Funderingstechniek
4. Bovast Funderingstechniek – Mortelschroefpalen
5. Altenburg Funderingstechniek
6. Bovast Funderingstechniek
7. Nederfund