Bouwen op kwetsbare grond: Fundering en bouwprojecten in de wijk De Schaloen, Den Haag

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Inleiding

De wijk Moerwijk-Zuid in Den Haag ondergaat een significante transformatie met het nieuwbouwproject De Schaloen. Dit project, dat bestaat uit 570 nieuwbouwwoningen, is een belangrijk onderdeel van de plannen van de gemeente om de woonvoorraad te vergroten en de wijk duurzamer en toegankelijker te maken. Tijdens het uitvoeren van dergelijke projecten is het van groot belang om rekening te houden met de grondtoestand en funderingstechnieken, met name in gebieden waar historische bouwmethoden en kwetsbare bodems het risico op funderingsproblemen kunnen vergroten.

Deze artikel geeft een gedetailleerde overzicht van het bouwproject De Schaloen, met een focus op de betekenis van funderingen in het kader van nieuwbouw. Daarnaast worden relevante kwesties en ontwikkelingen in Den Haag aangekaart, zoals het funderingslabel, de rol van grondwaterstanden, en mogelijke risico’s bij het bouwen op kwetsbare grond. De informatie is gebaseerd op openbare bronnen en projectbeschrijvingen van betrokken partijen, waaronder Stadia, Aveco De Bondt, CDM Makelaardij en andere betrokken partijen.

Het project De Schaloen: Transformatie van Moerwijk-Zuid

Het nieuwbouwproject De Schaloen is het eerste sloop- en nieuwbouwproject in de wijk Moerwijk-Zuid van Den Haag. In dit project zijn 200 verouderde sociale huurwoningen gesloopt, en wordt op de vrijgekomen locatie nu intensief gebouwd aan 570 nieuwbouwwoningen. Deze woningen zijn verdeeld over twee torenvormige hoogbouwcomplexen van ongeveer 65 meter hoog, die zich op een plint van 15-20 meter bevinden. De woningen zijn gericht op een mix van bewoners: gezinnen, senioren en alleenstaanden.

De bouwactiviteiten zijn verdeeld in twee fasen. De eerste fase wordt verwacht in oktober 2025 afgerond te zijn, terwijl de tweede fase in 2026 volgt. Het project maakt deel uit van een bredere vernieuwingsplannen in Moerwijk, waarbij duurzaam bouwen en natuurinclusieve ontwerpen centraal staan.

De locatie van het project bevindt zich aan de Schaloenstraat en Cannenburglaan, in de wijk Moerwijk, die al decennia geleden is ontwikkeld met houten paalfunderingen. Deze historische bouwmethoden kunnen een risico vormen in combinatie met de bodemkenmerken van Den Haag, zoals veen- en klei-gebieden. Daarom zijn funderingsanalyse en technieken van groot belang bij het ontwerp en uitvoering van dergelijke projecten.

De rol van funderingen in nieuwbouwprojecten

Funderingen zijn de basis van elk bouwproject en bepalen de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van gebouwen. In Den Haag, en met name in Moerwijk, zijn er specifieke uitdagingen bij het ontwerpen van funderingen. De stad heeft een rijke historie van houten paalfunderingen, die vaak gebruikt werden voor de bouw tot de jaren 1970. Deze funderingen zijn kwetsbaar in combinatie met samendrukbare bodems zoals veen en klei.

Aveco De Bondt, betrokken bij het funderingsbeleid van de gemeente Den Haag, heeft een gebiedsgerichte funderingsaanpak ontwikkeld. Deze aanpak houdt rekening met historische bouwmethoden, huidige grondwaterstanden, en de verwachte toekomstige klimaatveranderingen. Het doel is om funderingsproblemen te voorkomen en bouwprojecten duurzaam en veilig uit te voeren.

Typen funderingen in Den Haag

In de context van De Schaloen en Moerwijk zijn de volgende funderingsmethoden van belang:

Houten paalfunderingen: Vaak gebruikt in historische woningen, maar kwetsbaar in combinatie met samendrukbare bodems. Deze funderingen kunnen in de loop van de tijd slijten of verrotten, wat leidt tot funderingsproblemen.
Staal paalfunderingen: Moderne funderingsmethoden die duurzaam en draagkrachtig zijn, vooral geschikt voor hoogbouwprojecten in kwetsbare gebieden.
Plaatfunderingen: Vaak gebruikt voor lagere gebouwen en in combinatie met samendrukbare bodems. Deze funderingen zijn minder gevoelig voor grondverzetten.

Het project De Schaloen maakt gebruik van moderne funderingsmethoden, waaronder stalen palen en plaatfunderingen. Deze keuze helpt om mogelijke risico’s met de bodem en grondwaterstanden te beheersen.

Het funderingslabel en de impact op de woningmarkt

In Nederland is sinds juli 2021 het funderingslabel ingevoerd, een label dat de staat van de fundering van een woning aangeeft op een schaal van A tot E. Dit label wordt opgenomen in de taxatierapporten en is een onderdeel van de waardebepaling van een woning. Het doel van het funderingslabel is om kopers en verkopers inzicht te geven in de funderingskwaliteit van een woning.

Funderingslabel en De Schaloen

Hoewel het funderingslabel een algemeen instrument is, is het van betekenis bij nieuwbouwprojecten zoals De Schaloen. De woningen die worden gebouwd in dit project zijn opnieuw gefundeerd met moderne methoden, waardoor ze beter bestand zijn tegen eventuele funderingsproblemen. Het funderingslabel voor deze woningen zal daarom waarschijnlijk hoger uitvallen dan bij oude woningen in Den Haag met houten paalfunderingen.

Echter, de toepassing van het funderingslabel is niet zonder kritiek. Het funderingslabel is tijdelijk stopgezet in november 2023 vanwege kritiek op de methode van toetsing en het feit dat de risicoindicatoren nogal algemeen zijn. Bijvoorbeeld: een woning die al jaren geleden een nieuwe fundering heeft gekregen, kan toch een D-indicatie ontvangen. Dit leidt tot onzekerheid en mogelijk verkeerde signalering van risico’s.

Risico’s en kritiek op het funderingslabel

In Den Haag zijn bepaalde wijken, zoals het Statenkwartier en het Geuzenkwartier, vanwege hun historische houten paalfunderingen en de aanwezigheid van samendrukbare bodems, gevoelig voor funderingsproblemen. Daarom is het van groot belang dat het funderingslabel betrouwbaar en specifiek is. Onderzoek door gespecialiseerde partijen, zoals bouwkundig deskundigen of geotechnische ingenieurs, is vaak nodig om de werkelijke staat van de fundering vast te stellen.

Raadslid William de Blok van Hart voor Den Haag heeft aandacht gevraagd voor de onzekerheden rond het funderingslabel. Volgens hem komen in sommige wijken de data die worden gebruikt voor het label niet overeen met de werkelijke situatie. Dit heeft gevolgen voor de inwoners, vooral in termen van de eventuele herstelkosten die zij kunnen moeten betalen.

Grondwaterstanden en funderingsrisico’s

De grondwaterstand is een belangrijke factor bij het bepalen van funderingsrisico’s in Den Haag. In de context van nieuwbouwprojecten zoals De Schaloen is het belangrijk om de huidige en toekomstige grondwaterstanden in kaart te brengen. De gemeente Den Haag heeft een grondwateronderzoek uitgevoerd in verschillende wijken, met name op wijkniveau.

Inzicht in grondwaterstanden

Het onderzoek naar grondwaterstanden in Den Haag is gebaseerd op historische gegevens, grondwatermodellen, en meetpunten in de stad. De resultaten tonen aan dat bepaalde delen van Den Haag, met name die met veen- en klei-gebieden, kwetsbaar zijn voor funderingsproblemen, vooral in combinatie met houten paalfunderingen.

De toekomstige klimaatverandering, zoals toegenomen neerslag of stijgende zeespiegel, kan leiden tot veranderende grondwaterstanden. Dit heeft gevolgen voor de stabiliteit van funderingen, met name in oude wijkgebieden. De gemeente Den Haag werkt daarom aan een langere termijnstrategie om funderingsrisico’s te voorkomen.

Duurzaam bouwen en toekomstgerichte funderingsmethoden

Het project De Schaloen is een voorbeeld van duurzaam bouwen. De gebruikte funderingsmethoden zijn ontworpen om zo min mogelijk risico’s te bieden in combinatie met de bodemkenmerken van Den Haag. Daarnaast zorgen duurzame bouwmaterialen, energiezuinige ontwerpen, en natuurinclusieve elementen voor een toekomstbestendig wijkontwerp.

Duurzame funderingsmethoden

In het kader van nieuwbouwprojecten in Den Haag wordt steeds vaker gebruik gemaakt van moderne funderingsmethoden. Deze methoden zijn ontworpen om beter bestand te zijn tegen eventuele grondverzetten of grondwaterveranderingen. Voorbeelden van dergelijke methoden zijn:

Staal paalfunderingen: Deze zijn duurzaam, duurzaam en geschikt voor hoogbouw.
Plaatfunderingen: Deze zijn minder gevoelig voor grondverzetten en kunnen in combinatie met samendrukbare bodems gebruikt worden.
Geotechnische analyses: Deze worden uitgevoerd om de bodemkenmerken nauwkeurig te bepalen en de fundering zo goed mogelijk aan te passen aan de omgeving.

De gemeente Den Haag werkt samen met bouwpartijen en funderingsdeskundigen om ervoor te zorgen dat nieuwbouwprojecten zoals De Schaloen veilig, duurzaam en toekomstbestendig zijn.

Risicokaart voor funderingen in Den Haag

De gemeente Den Haag heeft een risicokaart ontwikkeld voor funderingen in de stad. Deze kaart geeft een overzicht van de gebieden waar funderingsproblemen het grootste risico vormen. De kaart is gebaseerd op historische bouwmethoden, huidige grondwaterstanden en toekomstige klimaatveranderingen.

Risico-gebieden in Den Haag

De risicokaart toont aan dat de volgende gebieden het grootste risico lopen op funderingsproblemen:

Wijken met houten paalfunderingen in combinatie met veen- en klei-gebieden
Wijken met historische bouwmethoden en samendrukbare bodems
Wijken waar grootschalige grondwateronttrekkingen plaatsvinden

Deze informatie wordt gebruikt om bouwprojecten en funderingsmethoden aan te passen aan de lokale omstandigheden. Het doel is om funderingsproblemen te voorkomen en de levensduur van gebouwen te verlengen.

Conclusie

Het nieuwbouwproject De Schaloen is een belangrijk onderdeel van de vernieuwingsplannen in Moerwijk-Zuid, Den Haag. Het project betreft 570 nieuwbouwwoningen die worden gefundeerd met moderne, duurzame methoden. Deze keuze is van groot belang gezien de kwetsbare bodemkenmerken van Den Haag en de historische bouwmethoden die in het verleden vaak gebruikt werden.

De rol van funderingen in nieuwbouwprojecten is cruciaal. In combinatie met grondwaterstanden, klimaatverandering en bouwmethoden bepalen funderingen de stabiliteit en levensduur van gebouwen. Het funderingslabel, hoewel tijdelijk stopgezet, speelt een rol in de waardebepaling van woningen en is van betekenis bij de aankoop of verkoop van een huis.

De gemeente Den Haag werkt aan een gebiedsgerichte aanpak om funderingsrisico’s te voorkomen. Door gebruik te maken van geotechnische analyses, moderne funderingsmethoden en grondwateronderzoek, wordt zorgvuldig gewerkt aan duurzame en veilige bouwprojecten. Het project De Schaloen is hier een voorbeeld van en toont aan dat het mogelijk is om in kwetsbare gebieden verantwoord en toekomstbestendig te bouwen.