Funderingen op "Staal" – Wat Het Betekent, Wanneer Het Wordt Gebruikt En De Belangrijkste Aandachtspunten

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is de basis van elke bouwconstructie. In de bouw wordt vaak gesproken over een "fundering op staal", maar zoals blijkt uit de beschikbare informatie, heeft deze term niets te maken met het gebruik van het materiaal staal. De term stamt uit de oudere taalkundige traditie en verwijst naar een stabiele ondergrond, zoals een harde zandlaag, waarop de fundering rust. Deze methode is kostenefficiënt en geschikt voor gebieden met goede ondergrond, zoals zandlagen boven het drie-meterpeil. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op wat een fundering op staal precies is, hoe deze werkt, welke gronden er geschikt zijn, en waarom het een belangrijke rol speelt in de bouwpraktijk in Nederland.

Wat is een fundering op staal?

De term "fundering op staal" kan misleidend zijn. Hoewel het suggereert dat het materiaal staal centraal staat in de constructie, is dat niet het geval. De oorsprong van de benaming ligt in het oudhollands, waar "staal" betekent "beschikbare ondergrond" of "vaste plaats". In de praktijk betekent dit dat de fundering rechtstreeks op een harde en stabiele grondlaag rust, zoals zand of klei met hoge dichtheid. Deze methode maakt gebruik van de draagkracht van de ondergrond en hoeft dus geen diepe palen of complexe constructies in te zetten.

De fundering op staal is een van de meest gebruikte funderingstechnieken in Nederland, vooral in regio’s met een stabiele ondergrond. Het is een kostenefficiënte oplossing, omdat er minder arbeid en materialen nodig zijn dan bij andere funderingstypen. Daarnaast is het een duurzame keuze, aangezien minder afval ontstaat en materialen hergebruikt kunnen worden.

Een fundering op staal wordt vaak gekozen wanneer de ondergrond voldoende draagkracht heeft en geen complexe diepe fundering nodig is. Deze methode is economisch gunstig, aangezien het minder arbeid en materialen vereist dan andere funderingstypen. Echter, het is van groot belang dat er eerst een grondonderzoek wordt uitgevoerd om te bepalen of de bodem geschikt is voor deze vorm van fundering.

Hoe werkt een fundering op staal?

Het proces van een fundering op staal omvat meerdere stappen die essentieel zijn voor de veiligheid en duurzaamheid van het gebouw. De eerste stap is een grondonderzoek, waarbij wordt bepaald of de ondergrond voldoende draagkracht heeft. Dit onderzoek wordt vaak uitgevoerd via een sonderingsonderzoek. Indien de ondergrond geschikt is, kan de bouwput worden uitgegraven tot aan de draagkrachtige laag.

Vervolgens wordt een funderingsplaat of strokenfundering geplaatst. Deze elementen zorgen ervoor dat de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld. Dit voorkomt verzakkingen en zorgt voor een stabiele basis voor het bouwwerk. De fundering wordt nader afgewerkt, waarna de constructie van het bouwwerk kan beginnen.

De voordelen van een fundering op staal zijn onder andere een lagere kostenprijs ten opzichte van andere funderingstypen zoals heipalen of schroeffunderingen. Bovendien is het een snelle en efficiënte methode die minder energie en materialen vereist. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor zowel woningen als kleinere gebouwen zoals garages en schuren.

Soorten funderingen op staal

Er zijn drie veelgebruikte vormen van fundering op staal: de plaatfundering, de strookfundering en de poerfundering. Elke vorm heeft zijn eigen toepassingsgebieden, voordelen en nadelen, afhankelijk van de belasting van het gebouw, de aard van de ondergrond en de wensen van de ontwerper of opdrachtgever.

1. Plaatfundering

De plaatfundering is de meest directe vorm van fundering op staal. Hierbij wordt een grote, gewapende betonplaat onder het gehele bouwwerk geplaatst. Deze plaat fungeert als een massieve vloer die de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond verdeelt.

De plaatfundering is vooral geschikt voor zware constructies of gebouwen met een asymmetrische belasting. Door de gelijkmatige verdeling van de belasting, wordt het risico op verzakkingen verkleind. Bovendien beschermt de plaat de fundering tegen invloeden zoals vorst, zand en grondwater. Vaak wordt er een vorstrand aangebracht rond de plaat om deze extra te beschermen.

Een plaatfundering is meestal het duurste type fundering op staal, maar het biedt ook de meeste stabiliteit en veiligheid. Het is vooral geschikt in gebieden waar de ondergrond minder betrouwbaar is, of waar het bouwwerk zware belastingen moet dragen, zoals bij commerciële gebouwen of zware industriële constructies.

2. Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit een doorlopende betonstrook onder dragende muren. Deze methode is goedkoper dan een plaatfundering, maar biedt minder stabiliteit. De strookfundering is het meest gebruikt bij woningen en kleinere gebouwen waar de belasting van het bouwwerk beperkt is.

Een voordeel van de strookfundering is dat het relatief eenvoudig en snel is uit te voeren. De strook rust op de draagkrachtige grondlaag en verdeelt de belasting van het gebouw over een groter oppervlak. Hierdoor wordt verzekerd dat de fundering gelijkmatig ondersteuning biedt.

Een nadeel kan zijn dat strookfunderingen minder geschikt zijn voor gebieden met grote grondzettingen of onregelmatige belastingverdeling. In dergelijke gevallen kan een plaatfundering een betere keuze zijn.

3. Poerfundering

De poerfundering bestaat uit betonnen blokken onder specifieke punten zoals kolommen. Deze methode is ideaal voor gebouwen waar de belasting zich op bepaalde punten concentreert, zoals in industriële complexen of bij gebouwen met kolommen.

De poerfundering is vooral geschikt wanneer het bouwwerk lokaal zware belastingen moet dragen, terwijl de rest van de constructie lichter is. Het is een efficiënte oplossing die minder materiaal nodig heeft dan een plaatfundering, maar wel voldoende stabiliteit biedt.

De poerfundering vereist echter een zorgvuldige planning, omdat de belastingverdeling erg belangrijk is voor de stabiliteit van het gebouw. Daarom is het essentieel dat deze methode wordt uitgevoerd door ervaren professionals.

Wanneer is een fundering op staal geschikt?

De keuze voor een fundering op staal hangt af van diverse factoren, zoals de aard van de ondergrond, de belasting van het gebouw en de verwachte grondzettingen. Niet elke ondergrond is geschikt voor deze funderingstechniek.

1. Draagkrachtige ondergrond

De fundering op staal is enkel geschikt wanneer de ondergrond voldoende draagkracht heeft om het gewicht van het gebouw te dragen. Dit is vaak het geval in regio’s met zandgrond of stevige kleigrond. In dergelijke gebieden kan de fundering direct op de bovenliggende grondlaag worden geplaatst, zonder gebruik te maken van palen of andere diepe funderingstechnieken.

2. Beperkte belasting

Een fundering op staal is geschikt voor woningen, schuren en garages, waar de belasting van het bouwwerk beperkt is. Voor zwaardere gebouwen of constructies met hoge belastingen kan een plaatfundering of paalfundering een betere keuze zijn.

3. Geen grote grondzettingen verwacht

In gebieden met zwakkere grondsoorten zoals veen of losse klei is een paalfundering vaak beter, omdat hier met grote grondzettingen kan worden gerekend. Een fundering op staal is niet geschikt in dergelijke omstandigheden, omdat de ondergrond niet voldoende stabiliteit biedt.

4. Lage grondwaterstand

Een hoge grondwaterstand kan leiden tot optrekkend vocht en instabiliteit in de fundering. Daarom is het belangrijk om te controleren of de grondwaterstand laag genoeg is. In gevallen van hoge grondwaterstanden kan een andere funderingstechniek, zoals een plaatfundering, beter zijn.

Aandachtspunten bij uitvoering

De uitvoering van een fundering op staal vereist zorgvuldige voorbereiding en uitvoering om ervoor te zorgen dat het bouwwerk veilig en stabiel is. Enkele belangrijke aandachtspunten zijn:

Grondonderzoek uitvoeren: Voordat een fundering op staal wordt toegepast, moet een grondonderzoek worden uitgevoerd om te bepalen of de ondergrond geschikt is. Dit onderzoek geeft informatie over de draagkracht van de bodem, de grondwaterstand en eventuele zwaktepunten in de ondergrond.
Verzakkingen voorkomen: Door een gelijkmatige verdeling van de belasting over de ondergrond, kan worden voorkomen dat het gebouw verzakt. Dit is van groot belang bij zware constructies of gebouwen met onregelmatige belastingverdeling.
Grondverbetering: In sommige gevallen is het nodig om de ondergrond te verbeteren voordat de fundering kan worden geplaatst. Methoden hiervoor zijn het afgraven en vervangen van slechte grondlagen, het aanbrengen van een zandkoffer of het verdichten van diepliggende zandlagen.
Kwaliteitscontrole: Het is belangrijk om de kwaliteit van de fundering te controleren tijdens en na de uitvoering. Dit betreft onder andere de sterkte van het beton, de juiste afwerking en de veilige belastingverdeling.

Voordelen van funderingen op staal

De voordelen van een fundering op staal zijn duidelijk en maken het een populaire keuze in de bouw. De belangrijkste voordelen zijn:

Kostenefficiëntie: Een fundering op staal is vaak goedkoper dan andere funderingstypen, zoals heipalen of schroeffunderingen. Dit komt doordat er geen extra materialen of complexe technieken nodig zijn.
Snelle uitvoering: De methode is relatief snel uit te voeren, omdat er geen diepe palen of complexe constructies nodig zijn. Dit bespaart tijd en middelen.
Duurzaamheid: Een fundering op staal produceert minder afval en maakt gebruik van herbruikbare materialen. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze binnen duurzame bouwprincipes.
Eenvoudige uitvoering: De methode is technisch eenvoudiger dan andere funderingstechnieken, wat betekent dat het vaak kan worden uitgevoerd door minder ervaren vakmensen.
Veiligheid: Door de gelijkmatige verdeling van de belasting over de ondergrond, wordt het risico op verzakkingen verkleind. Dit zorgt voor een stabielere basis voor het gebouw.

Nadelen en beperkingen

Hoewel een fundering op staal veel voordelen biedt, zijn er ook beperkingen en nadelen die in overweging moeten worden genomen. Enkele belangrijke nadelen zijn:

Beperkte toepasbaarheid: De methode is niet geschikt voor alle ondergrondtypes. Het is bijvoorbeeld niet geschikt voor zwakkere grondsoorten zoals veen of losse klei.
Gevoelig voor grondzettingen: In gebieden waar met grote grondzettingen wordt gerekend, kan een fundering op staal niet veilig zijn. In dergelijke gevallen is een paalfundering een betere keuze.
Lage grondwaterstand vereist: Een hoge grondwaterstand kan leiden tot optrekkend vocht en instabiliteit in de fundering. Daarom is het belangrijk om te controleren of de grondwaterstand laag genoeg is.
Niet geschikt voor zware belastingen: Voor zware constructies of gebouwen met hoge belastingen kan een plaatfundering of paalfundering een betere keuze zijn.

Toekomstperspectieven en duurzaamheid

In de toekomst zal duurzaamheid een steeds grotere rol spelen bij de keuze van een funderingsmethode. Funderingen op staal passen goed binnen duurzame bouwprincipes, omdat ze minder afval produceren en gebruik maken van materialen die hergebruikt kunnen worden. Daarnaast is het een efficiënte methode die minder energie en middelen vereist dan andere funderingstypen.

De keuze van een funderingsmethode hangt af van verschillende factoren en moet op basis van specialistisch advies worden genomen. Door meerdere offertes te vergelijken en de juiste partij te kiezen, kan worden gegarandeerd dat het bouwproject veilig en efficiënt wordt uitgevoerd.

Conclusie

Een fundering op staal is een populaire keuze in de bouw, vooral in gebieden met stabiele ondergrond. De term verwijst niet naar het gebruik van staal als materiaal, maar naar een harde en stabiele grondlaag waarop de fundering rust. Deze methode biedt voordelen op het gebied van kostenbesparing, snelheid van uitvoering en duurzaamheid.

Een fundering op staal is geschikt voor zandgrond en klei met hoge dichtheid, maar minder geschikt voor zwakkere grondsoorten zoals veen. Het is belangrijk om vooraf een grondsondering uit te voeren en eventueel advies in te winnen bij een specialist.

Bronnen

staal