Uitbouw op staal funderen: Toepassing, kenmerken en voordelen in de praktijk

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Bij elke uitbouw of verbouw is een goed uitgevoerde fundering van essentieel belang. Niet alleen voor de bouwveiligheid, maar ook om kosten te beheersen en het milieu zo veel mogelijk te ontzorgen. In Nederland zijn er verschillende funderingsmethoden beschikbaar, waarbij fundering op staal een veelvoorkomende keuze is. Deze methode is bijzonder geschikt voor gebieden waar een zandlaag dicht genoeg onder het grondoppervlak ligt. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing, kenmerken en voordelen van fundering op staal bij een uitbouwproject, met aandacht voor de technische aspecten, de kosten en de duurzaamheid.

Wat is fundering op staal?

Fundering op staal is een veelgebruikte methode in de bouwpraktijk, vooral in regio’s waar de draagkrachtige grondlaag zich niet te diep onder het maaiveld bevindt. De term "op staal" verwijst niet naar het gebruik van het metaal staal, maar naar een vaste grondslag waarop de fundering rust. In het Oudhollands betekende "op het staal" zoiets als "op de beschikbare ondergrond". Deze ondergrond moet in dit geval een stabiele zandlaag zijn. Fundering op staal is dus technisch gezien een directe fundering waarbij de belastingen van de bovenbouw via een plat element worden overgedragen op een harde grondlaag, zonder diep te graven.

Deze methode is vooral geschikt in gebieden waar de zandlaag niet dieper dan drie meter ligt. Dit is het geval in de meeste delen van Nederland, met uitzondering van het Westen en Noorden van het land. In die regio’s wordt vaak gekozen voor een paalfundering, omdat de ondergrond minder dragend is.

Soorten funderingen bij een uitbouw

Er zijn twee hoofdopties bij het maken van een fundering voor een uitbouw: een fundering op staal of een fundering op palen. De keuze tussen deze twee methoden hangt af van de ondergrond waarop de uitbouw komt te staan en het gewicht van de constructie.

Fundering op staal

Een fundering op staal is een veel voorkomende keuze wanneer de ondergrond voldoende draagkracht heeft. Deze methode is vooral geschikt voor zandige bodems, waar de fundering goed grip kan krijgen. Bij deze methode wordt een vlakke betonconstructie gemaakt met wapening, die functioneert als een plaatfundering. Deze methode biedt de voordelen van een hoge isolatiewaarde, eenvoudige montage en minder grondverzet.

De plaatfundering is een ijzersterke basis voor de uitbouw en wordt meestal geautomatiseerd geproduceerd, zodat de berekende wapening op de juiste manier aangebracht kan worden. Dit garandeert een hoge kwaliteit en minimale kans op fouten.

Fundering op palen

Wanneer de ondergrond niet voldoende draagkracht heeft, is een fundering op palen de betere keuze. Hierbij worden palen in de grond gedreven of geboord om de fundering te steunen. Deze methode is bijvoorbeeld geschikt voor kleiige of zachte bodems, waar een plaatfundering mogelijk zou verzakken.

Kenmerken van fundering op staal

Bij fundering op staal rust het bouwwerk direct op de draagkrachtige ondergrond, zonder gebruik te maken van palen. Dit kan in de vorm van:

Betonstroken: een doorlopende strookfundering onder dragende muren.
Funderingsplaten: een gewapende betonplaat die de belasting gelijkmatig verdeelt.
Poerenfundering: betonnen blokken onder specifieke punten zoals kolommen.

Op staal funderen wordt toegepast wanneer de bodem voldoende draagkrachtig is en de belasting van het bouwwerk niet te hoog is. Het is een directe fundering die sneller en kostenefficiënter is dan paalfundering, zolang de ondergrond aan de eisen voldoet.

Wanneer kies je voor op staal funderen?

Niet elke ondergrond is geschikt voor een fundering op staal. Je kiest voor deze techniek als:

De bodem stevig genoeg is – bijvoorbeeld zandgrond of stevige kleigrond.
De belasting van het gebouw beperkt is – geschikt voor woningen, schuren en garages.
Er geen grote grondzettingen worden verwacht – in slappe klei- en veengebieden is paalfundering vaak beter.
De grondwaterstand laag genoeg is – hoge grondwaterstanden kunnen leiden tot optrekkend vocht en instabiliteit.

Voordelen van op staal funderen

Fundering op staal biedt meerdere voordelen die het een populaire keuze maken in de bouwpraktijk:

Kostenefficiëntie: Deze methode vereist minder grondverzet en minder materialen dan paalfundering, waardoor de kosten lager zijn.
Snelle uitvoering: Omdat minder gegraven moet worden, is de bouwtijd vaak korter.
Mindere apparatuur en bemanning: Minder apparatuur is nodig voor de uitvoering, wat bijdraagt aan kostenbesparing en een lagere impact op de omgeving.
Goede isolatie: Door de directe contactmaat met de ondergrond kan een goed geïsoleerde fundering worden gerealiseerd.
Duurzaamheid: Omdat minder materialen gebruikt worden en minder grondverzet nodig is, heeft deze methode een lager milieuverbruik.

Nadelen en aandachtspunten bij fundering op staal

Hoewel fundering op staal voordelen biedt, zijn er ook een aantal nadelen en aandachtspunten die moeten worden overwogen:

Grondzettingen: Als de ondergrond niet voldoende draagkracht heeft of ongelijk verdeeld is, kan het tot grondzettingen komen. Dit kan leiden tot scheurtjes in de bouwconstructie.
Grondwaterstand: Bij hoge grondwaterstanden kan de fundering in gevaar komen door optrekkend vocht en instabiliteit. Het is dan verstandig om extra maatregelen te nemen, zoals een verlaagde fundering of extra isolatie.
Invloed op bestaande funderingen: Bij het aanleggen van een nieuwe fundering op staal moet rekening worden gehouden met de invloed op bestaande funderingen in de omgeving. Het is verstandig om een grondonderzoek uit te voeren en eventueel een constructieberekening aan te vragen.
Beperkte toepassing in zachte bodems: In zachte klei- en veengebieden is paalfundering vaak de betere keuze. Fundering op staal is dan niet geschikt, omdat de ondergrond niet voldoende draagkracht heeft.

Kosten van fundering op staal bij uitbouw

De kosten van fundering op staal kunnen variëren afhankelijk van de omstandigheden en de keuze van funderingssoort. In het algemeen is fundering op staal echter kostenefficiënter dan paalfundering, omdat er minder grondverzet nodig is en er minder materialen worden gebruikt.

De prijs van een fundering op staal bij een uitbouw van ongeveer 4 x 5 meter kan variëren tussen €2.000 en €5.000. De prijs hangt af van factoren zoals de bodemstructuur, de benodigde grondvervanging, de funderingssoort en de arbeidskosten. Het is verstandig om meerdere vrijblijvende offertes aan te vragen bij erkende vakbedrijven om een goed overzicht te krijgen van de kosten.

Duurzame alternatieven voor fundering op staal

Hoewel fundering op staal al vrij duurzaam is, zijn er ook duurzame alternatieven die in overweging kunnen worden genomen. Deze alternatieven kunnen bijdragen aan een lager milieuverbruik en een langere levensduur van de fundering.

Trillingsvrije versterkingspalen

Trillingsvrije versterkingspalen zijn een duurzame optie voor het versterken van bestaande funderingen. Deze palen worden geboord in de grond en geïnjecteerd met cement of andere bindmiddelen om de fundering te versterken. Deze methode is geschikt voor zowel nieuwe als oude funderingen en vereist minder grondverzet dan traditionele paalfundering.

De tafelmethode

De tafelmethode is een techniek waarbij een versterkte plaat boven de bestaande fundering wordt aangebracht. Deze plaat verdeelt de belasting van het gebouw over een groter oppervlak, wat helpt bij het voorkomen van zettingen en scheurtjes. Deze methode is vaak effectiever en kostenefficiënter dan het volledig vervangen van de fundering.

Duurzame materialen

Het gebruik van duurzame materialen bij de fundering kan ook bijdragen aan een lagere CO2-uitstoot en een duurzamere bouwpraktijk. Voorbeelden van duurzame materialen zijn:

Duurzam geproduceerd beton: Beton dat gemaakt is met recycelde materialen of koolstofarme cement.
Bijmenging van afvalproducten: Het gebruik van afvalproducten zoals vliegstof of glaspoeder in het beton kan de duurzaamheid verhogen.
Energie-efficiënte productie: Het kiezen voor funderingsmaterialen die op een energie-efficiënte manier geproduceerd worden.

Invloed van de ondergrond op de keuze voor fundering op staal

De keuze voor fundering op staal hangt sterk af van de ondergrond. Het is daarom belangrijk om een grondonderzoek uit te voeren voordat met de bouw begonnen wordt. Dit onderzoek helpt bij het bepalen van de draagkracht van de ondergrond en de eventuele risico’s, zoals grondzettingen of hoge grondwaterstand.

Grondonderzoek

Een grondonderzoek bestaat uit verschillende stappen, waaronder:

Grondproefnemingen: Proeven worden genomen uit verschillende dieptes om de samenstelling van de ondergrond te bepalen.
Boringen: Boringen worden uitgevoerd om de diepte en stabiliteit van de draagkrachtige laag te bepalen.
Meettechnieken: Meettechnieken zoals kalkoenen en dynamische proeven helpen bij het bepalen van de draagkracht van de ondergrond.

Het resultaat van het grondonderzoek geeft aan of fundering op staal een geschikte keuze is of of paalfundering beter is.

Invloed van de belasting van de uitbouw

De belasting van de uitbouw is een belangrijk criterium bij de keuze voor fundering op staal. De belasting wordt bepaald door het gewicht van de bovenbouw, inclusief muren, daken, vloeren en eventuele vulling. Het is verstandig om een constructieberekening uit te voeren om te bepalen of de ondergrond in staat is om de belasting te dragen.

Constructieberekening

Een constructieberekening is een technische berekening die de belastingverdeling en de stabiliteit van de fundering bepaalt. Deze berekening is verplicht bij grotere bouwprojecten en wordt uitgevoerd door een erkende constructeur of bouwkundig ingenieur. De berekening helpt bij het bepalen van de juiste funderingsmethode en de benodigde afmetingen van de fundering.

Samenvatting

Een fundering op staal is een veelvoorkomende methode in de bouw, vooral in gebieden met een stabiele ondergrond. De term verwijst naar een fundering die rechtstreekt op een harde, draagkrachtige bodem rust, meestal zand of klei. Het is van groot belang om de belastingverdeling goed te berekenen en een grondonderzoek uit te voeren om te bepalen of de ondergrond geschikt is voor een fundering op staal.

Bij het aanleggen van een nieuwe fundering op staal moet rekening worden gehouden met de invloed op bestaande funderingen in de omgeving. Daarnaast is het belangrijk om de grondwaterstand in overweging te nemen, omdat veranderingen in de waterspiegel kunnen leiden tot zettingen en schade aan de fundering.

Voor oude funderingen op staal zijn er verschillende herstelmethoden beschikbaar, zoals trillingsvrije versterkingspalen en de tafelmethode. Deze methoden zijn vaak effectiever en kostenefficiënter dan het volledig vervangen van de fundering.

Zowel bij het aanleggen van een nieuwe fundering als bij het herstellen van een oude fundering is het van groot belang om een constructieberekening uit te voeren en eventueel een omgevingsvergunning aan te vragen. Dit zorgt ervoor dat het ontwerp aan de voorschriften voldoet en dat de fundering veilig en stabiel is.

Conclusie

Fundering op staal is een veelgebruikte methode bij uitbouwprojecten in Nederland. Het is een kostenefficiënte en relatief eenvoudige methode die geschikt is voor gebieden waar de zandlaag dicht genoeg onder het grondoppervlak ligt. Bij het kiezen van fundering op staal zijn er een aantal belangrijke voorwaarden en risico’s die moeten worden overwogen, zoals de dragendheid van de ondergrond en het risico op verzakkingen.

Het is verstandig om een grondonderzoek uit te voeren en eventueel een constructieberekening aan te vragen om te bepalen of fundering op staal een geschikte keuze is voor een uitbouwproject. Daarnaast zijn er duurzame alternatieven beschikbaar die kunnen bijdragen aan een lagere CO2-uitstoot en een langere levensduur van de fundering.

Bij het plannen van een uitbouwproject is het belangrijk om rekening te houden met de ondergrond, de belasting van de bovenbouw en de omgevingsfactoren. Met de juiste keuze voor de funderingsmethode en de juiste maatregelen is een stabiele en duurzame fundering te realiseren die voldoet aan de eisen van bouwveiligheid en duurzaamheid.