Kelder ventilatie: een overzicht van systemen en technieken

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category kelder

Inleiding

Een goed geventileerde kelder is van cruciaal belang om schimmelvorming, vochtproblemen en een slechte luchtkwaliteit te voorkomen. In dit artikel worden de verschillende ventilatiesystemen en technieken besproken die je kunt toepassen om je kelder optimaal te ventileren. De bronnen die in dit artikel worden gebruikt, geven een overzicht van de beschikbare opties, de voordelen en nadelen van elk systeem, en de aandachtspunten bij het zelf plaatsen van een ventilatiesysteem.

Ventilatiesystemen voor kelders

Er zijn verschillende ventilatiesystemen beschikbaar voor kelders, waaronder natuurlijke ventilatie, mechanische ventilatie en gebalanceerde ventilatie. Elke methode heeft haar eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de situatie en de behoeften van de kelder.

Ventilatiesysteem A: natuurlijke ventilatie

Ventilatiesysteem A wordt ook wel natuurlijke ventilatie genoemd. Dit is een manier van ventileren waarbij geen motor wordt gebruikt voor de toe- of afvoer van lucht. De schone, droge lucht stroomt de ruimte namelijk binnen via laaggelegen ventilatieroosters, kieren, ramen of deuren. De vuile, vochtige lucht verlaat de ruimte via dezelfde soort openingen, maar dan op hoger gelegen plekken in de ruimte.

De voordelen van ventilatiesysteem A zijn dat het goedkoper is en eenvoudig te installeren is. Het is echter niet de meest efficiënte methode, vooral wanneer de luchtvochtigheid te hoog is. Het is echter wel de goedkoopste optie. De prijs van een ventilatierooster begint vanaf € 10 per stuk en een doorboring in de muur om het rooster te kunnen plaatsen kost zo’n € 150.

Ventilatiesysteem B: combinatie van natuurlijke en mechanische ventilatie

Ventilatiesysteem B is een combinatie van natuurlijke ventilatie en mechanische ventilatie. Bij ventilatie type B wordt schone lucht namelijk op een mechanische manier de kelder toegevoerd. Deze toevoer vindt 24 uur per dag plaats en je kunt de ventilatie-intensiteit aanpassen wanneer je wil. De aanzuiging van schone lucht gebeurt via ventilatieroosters die meestal voorzien zijn van een filter. Hierdoor heb je minder snel last van schadelijke stoffen van buitenaf. De afvoer van vervuilde lucht gaat op een natuurlijke manier door middel van ventilatieventielen, ventilatieroosters en andere openingen in de ruimte.

Ventilatiesysteem B wordt niet aangeraden voor kelders. Door de warme lucht die in contact komt met de koude kelderwanden kan er condensvorming ontstaan. Hierdoor kun je last krijgen van vochtige muren.

Ventilatiesysteem C: combinatie van natuurlijke en mechanische ventilatie

Ventilatiesysteem C is, net als type B, een combinatie van natuurlijke en mechanische ventilatie. Bij type C gebeurt de afzuiging van vervuilde lucht echter op een mechanische manier en komt schone, droge lucht op een natuurlijke manier de kelder binnen. Er wordt dus een motorisch systeem gebruikt om de vervuilde lucht af te zuigen en naar buiten te drijven. De schone lucht kan via ventilatieroosters naar binnen stromen.

Ventilatiesysteem C is een betere optie dan systeem B, maar het is nog steeds niet ideaal voor kelders. Het is echter efficiënter dan ventilatiesysteem A. Het systeem is echter niet ideaal voor kelders en kan condensvorming veroorzaken.

Ventilatiesysteem D: mechanische ventilatie

Ventilatiesysteem D is helemaal mechanisch. Zowel de afzuiging van vervuilde lucht én de toevoer van schone lucht komen dus tot stand met behulp van een mechanisch systeem. De afgezogen lucht wordt via een buizenstelsel naar buiten afgevoerd en de schone lucht wordt door middel van de motor aangezogen. De aangezogen lucht wordt altijd door de filters in het systeem gefilterd, voordat het de kelder instroomt.

Ventilatiesysteem D zorgt niet alleen voor een kelder met schone lucht, maar ook voor warmtebehoud. Het systeem gebruikt hiervoor de warmte van afgezogen lucht om frisse lucht van buiten voor te verwarmen en vervolgens naar binnen te blazen. Hierdoor is dit systeem energiezuinig en milieuvriendelijk. Daarnaast zijn er veel modellen van dit type die vraaggestuurd werken. Er wordt dan aan de hand van onder andere vochtsensoren en/of CO2-sensoren gemeten hoe het met de luchtkwaliteit gesteld is. Aan de hand hiervan kan er dan automatisch extra worden geventileerd wanneer dit nodig is.

Ventilatiesystemen en prijzen

De prijzen van ventilatiesystemen variëren afhankelijk van het type systeem, het merk en de nodige materialen. In de praktijk gebeurt het vrijwel nooit dat mechanische ventilatie enkel in de kelder wordt toegepast. Het ventilatiesysteem dat in de kelder wordt toegepast, wordt ook in de rest van de woning gebruikt. Het is hierdoor lastig te zeggen wat de prijs is voor het toepassen van een specifiek ventilatiesysteem in enkel de kelder. We geven je daarom de gemiddelde prijzen voor het installeren van een ventilatiesysteem in een hele woning:

Ventilatiesysteem	Prijs
A	€ 1.500 tot € 2.500
B	€ 2.500 tot € 3.000
C	€ 3.250 tot € 4.500
D	Minimaal € 6.000

Let op: deze prijzen zijn exclusief eventuele verbouwingskosten en aanleg van nieuwe luchtkanalen.

Alternatieven voor kelderventilatie

Een ventilatiesysteem zal het probleem van extreem vochtige kelders niet helemaal op kunnen lossen. Het is daarom goed om ook naar opties te kijken die een ventilatiesysteem kunnen aanvullen. Om een kelder minder vochtig te maken kun je kiezen uit een ontvochtiger, kelderdichting en kelderdrainage.

Ontvochtiger

Een ontvochtiger is een apparaat met een pomp dat vochtige lucht uit je kelder kan afzuigen en afvoeren. Prijzen liggen tussen de € 100 en € 500. Afhankelijk van de grootte van je kelder, kun je kiezen uit twee soorten ontvochtigers:

Kleine kelder = mobiele ontvochtiger: gaat het om een kleine (wijn)kelder? Dan volstaat een compacte, mobiele ontvochtiger die een bepaalde hoeveelheid vocht uit de kelder kan onttrekken. Je kan zo’n toestel plaatsen op verschillende plekken in je kelder waar de vochtproblemen zich voordoen.
Grote(re) kelder = ontvochtigingsinstallatie: in een grote(re) kelder zal een mobiel toestel wellicht niet volstaan. Dan kies je beter voor een volwaardige ontvochtigingsinstallatie die je aan de kelderwand monteert. Die hebben een grotere capaciteit om voldoende vocht in grotere ruimtes af te voeren.

Kelderdichting

Kamp je met optrekkend vocht in je keldermuren? Bij een hardnekkig vochtprobleem zal kelderventilatie niet volstaan. In dat geval kan je je kelder ook waterdicht maken met een kelderdichting (ook bekuiping genoemd). Hierbij smeert een vakman de keldermuren en -vloer in met een waterdichte cementlaag. Je kan je vloer daarna ook nog laten afwerken met een waterdichte polyurethaancoating.

Kelderdrainage

Een andere methode om vocht in de kelder te verminderen is kelderdrainage. Hierbij wordt een drainage systeem aangelegd dat het vocht uit de kelder afvoert. Dit systeem bestaat uit een buis die langs de kelderwand loopt en via een afvoer naar buiten loopt. Dit systeem is vooral effectief bij kelders met een hoge grondwaterstand.

Ventilatiesystemen zelf plaatsen

Zelf een ventilatiesysteem plaatsen, kost je gemiddeld € 800 à 6.000 (excl. btw). De exacte prijs hangt af van het type systeem, het merk en de nodige materialen om de installatie zelf uit te voeren.

Kavelen en voorbereiding

Bij het zelf plaatsen van een ventilatiesysteem is het belangrijk om eerst de juiste locatie te kiezen. De ventilatieschachten moeten zo geplaatst worden dat de luchtcirculatie optimaal is. Het is ook belangrijk om rekening te houden met obstakels zoals leidingen en balken.

Installatie

Bij de installatie van een ventilatiesysteem is het belangrijk om de ventilatieschachten goed te bevestigen en te zorgen voor een waterdichte afdichting rond de schachten. Het is ook belangrijk om de luchtstroom na installatie te testen en de vochtigheid regelmatig te meten.

Onderhoud

Voor een optimale werking is het belangrijk om de ventilatieopeningen regelmatig te reinigen en te controleren op tekenen van verstopping of schade. Bij het opnieuw aanbrengen van ventilatieschachten is het belangrijk om rekening te houden met de locatie en de afstand tot andere structuren.

Conclusie

Een goed geventileerde kelder is van cruciaal belang om schimmelvorming, vochtproblemen en een slechte luchtkwaliteit te voorkomen. Er zijn verschillende ventilatiesystemen beschikbaar, waaronder natuurlijke ventilatie, mechanische ventilatie en gebalanceerde ventilatie. Elke methode heeft haar eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de situatie en de behoeften van de kelder.

Bij het plaatsen van een ventilatiesysteem is het belangrijk om rekening te houden met de locatie, de afstand tot andere structuren en de luchtcirculatie. Het is ook belangrijk om het systeem regelmatig te onderhouden en de vochtigheid te controleren.