Herfunderen van kelders: technieken, uitdagingen en duurzaamheid

Published by Redactie on juli 8, 2025 | Category kelder

Het herfunderen van kelders is een complex proces dat zowel technische als bouwkundige uitdagingen met zich meebrengt. In meerdere bronnen wordt het herfunderen van bestaande gebouwen, met name kelders, besproken, waaronder de toepassing van innovatieve technieken zoals schroefinjectiepalen, tafelconstructies en het gebruik van waterdichte damwanden. Deze aanpakken worden vaak toegepast in stedelijke gebieden waar ruimte beperkt is, en waar de fundering van een gebouw schade heeft opgelopen door ondergrondse activiteiten, zoals mijnbouw of grondverzet. In dit artikel worden de belangrijkste technieken, uitdagingen en duurzame oplossingen voor het herfunderen van kelders besproken, met aandacht voor de technische uitvoering, het gebruik van materialen en de impact op de omgeving.

Technieken voor herfunderen van kelders

Een van de veelvoorkomende technieken die in de bronnen worden genoemd, is het gebruik van schroefinjectiepalen. Deze techniek wordt vaak toegepast in stedelijke omgevingen waar ruimte beperkt is, zoals in Amsterdam en Rotterdam. Bijvoorbeeld, in een project in de PC Hooftstraat in Amsterdam werd een funderingsherstel uitgevoerd, waarbij 68 meter stalen damwand werd gebruikt en 33 schroefinjectiepalen met een draagvermogen van 604 kN werden geplaatst. Deze methode is zeer geschikt vanwege de beperkte ruimte en de hoge draag- en treklasten. De schroefinjectiepalen worden trillingsvrij aangebracht, waardoor er minimale overlast is voor de omgeving.

Een andere veelgebruikte techniek is het aanbrengen van een tafelconstructie, waarbij een gesloten kuip wordt gerealiseerd door het rondom plaatsen van damwanden. Deze methode wordt vaak gebruikt in grote oude panden in binnenstedelijk gebied. Bijvoorbeeld, in een project in de PC Hooftstraat in Amsterdam werd een tafelconstructie gemaakt, waardoor daaronder een gesloten kuip kon worden gerealiseerd. Langs de muren werd een tijdelijke stalen heigoring als geleider geplaatst, zodat de damwanddrukker de stalen damwanden geheel trillingsvrij naar de gewenste diepte kon drukken.

Uitdagingen bij het herfunderen van kelders

Bij het herfunderen van kelders zijn er meerdere uitdagingen die rekening mee moeten worden gehouden. Een van de belangrijkste is de grondwaterstand. In bronnen wordt gewaarschuwd voor de opdrijvende kracht van het grondwater, wat kan leiden tot het oprijzen van een huis. Bijvoorbeeld, in een discussie op een forum wordt gewaarschuwd dat een kelder die 1,60 meter in het grondwater staat, speciaal moet zijn versterkt om de opdrijvende kracht te kunnen weerstaan. Dit vereist een grondig onderzoek van de grondgesteldheid en de juiste berekening van de belastingen.

Een andere uitdaging is de stabiliteit van de fundering. Bijvoorbeeld, in een discussie wordt opgemerkt dat een kelder maken in een op staal gefundeerd pand twee grote problemen oplevert: het werken in zand en het ondermijnen van de fundering. Om dit op te lossen, moet de grond onder de staalfundering worden geinjecteerd om er vlak naast te kunnen ontgraven. Dit proces is duur en vereist veel ervaring.

Duurzaamheid en innovatie bij het herfunderen van kelders

Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in het herfunderen van kelders. In meerdere bronnen wordt gesproken over innovatieve technieken en duurzame materialen. Bijvoorbeeld, in een project in de PC Hooftstraat in Amsterdam werd een kelder uitgebreid, waarbij de nieuwe betonkelder een stahoogte van 3 meter kreeg. Dit project bevatte ook een duurzame oplossing voor het behoud van de bestaande gebouwen, in plaats van ze te sloop. Dit is een voorbeeld van het gebruik van innovatieve oplossingen voor het (her)funderen, aardbevingsbestendig maken, vijzelen en verplaatsen van (monumentale) objecten.

Een andere duurzame aanpak is het verplaatsen van gebouwen, wat in meerdere bronnen wordt genoemd. Bijvoorbeeld, in een project in het Drentse museum in Assen werd een oude entree, een koetshuis, 50 centimeter omhoog getild en tijdelijk 25 meter opzij gezet. Op de vrijgekomen ruimte werd het museum uitgebreid met een nieuwe kelder. Dit is een voorbeeld van het combineren van oud en nieuw, waarbij het behoud van erfgoed en duurzaamheid centraal staan.

Samenwerking met experts en betrouwbare materialen

Het herfunderen van kelders vereist vaak samenwerking met experts en betrouwbare materialen. In meerdere bronnen wordt gewaarschuwd voor het gebruik van onbetrouwbare materialen en technieken. Bijvoorbeeld, in een discussie wordt opgemerkt dat het gebruik van een "Berliner wand" een goedkope methode is om een grondkerende wand te maken, maar dat het gebruik van houten planken en balken om de stabiliteit te waarborgen, veel werk en duur is als het niet zelf wordt gedaan.

Daarnaast wordt gewaarschuwd voor het gebruik van onvoldoende beveiligde technieken. Bijvoorbeeld, in een discussie wordt opgemerkt dat het trillen van damwanden vlak naast staalfunderingen nooit mag gebeuren, tenzij het in slappe grond is en naast een paalfundering. In Amsterdam wordt dit bijvoorbeeld wel gedaan bij het maken van kelders.

Tabel met technieken en materialen

Techniek	Beschrijving	Voordeel	Nadeel
Schroefinjectiepalen	Gebruik van schroefpalen voor fundering	Trillingsvrije uitvoering, geschikt voor beperkte ruimte	Duur in vergelijking met andere technieken
Tafelconstructie	Aanbrengen van een gesloten kuip met damwanden	Geschikt voor grote oude panden	Vereist grondig onderzoek van de grondgesteldheid
Vervanging van fundering	Herstel van de bestaande fundering	Behoud van erfgoed en duurzaamheid	Duur en complexe uitvoering
Verplaatsen van gebouwen	Het verplaatsen van gebouwen in plaats van sloop	Duurzaam en behoudend	Gecompliceerde operatie, vereist veel ervaring

Conclusie

Het herfunderen van kelders is een complex proces dat zowel technische als bouwkundige uitdagingen met zich meebrengt. De toepassing van innovatieve technieken zoals schroefinjectiepalen, tafelconstructies en het gebruik van waterdichte damwanden is vaak nodig in stedelijke omgevingen waar ruimte beperkt is. Bovendien is duurzaamheid een belangrijk aspect bij het herfunderen van kelders, met als doel het behoud van erfgoed en het verminderen van de impact op de omgeving. Samenwerking met experts en betrouwbare materialen is essentieel voor een succesvol project. Het herfunderen van kelders vereist grondig onderzoek en berekening, en is een complexe klus die door deskundigen moet worden uitgevoerd.