Geschiedenis van de riolering in Amsterdam

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

Inleiding

De riolering in Amsterdam heeft een lang en complex verhaal. Vanaf de 18e eeuw tot de 20e eeuw ontwikkelde de stad zich van een stad met een eenvoudig rioolstelsel naar een moderne stad met een gescheiden rioleringssysteem. Deze ontwikkeling was van cruciaal belang voor de hygiëne en het welzijn van de inwoners. In dit artikel zullen we de geschiedenis van de riolering in Amsterdam bespreken, inclusief de verschillende fasen van de ontwikkeling, de technieken die werden gebruikt en de invloed op de stedelijke ontwikkeling.

De vroege jaren van de riolering

In de 18e eeuw had Amsterdam nog geen systeem van gescheiden riolering. Het riool bestond uit een mengsysteem, waarin zowel afvalwater als regenwater werden afgevoerd. Dit systeem had echter grote nadelen, aangezien het leidde tot besmetting van de grachtensysteem en de lucht. In 1907 nam Amsterdam het besluit om een stedelijk rioolstelsel aan te leggen voor de Jordaan en het gebied buiten de Singelgracht. Dit systeem was een gemengd stelsel, dat zowel het huishoudelijke afvalwater als het regenwater afvoerde. Langs de Singelgracht kwam een grote leiding, het hoofdriool, dat het water onder vrij vallen afvoerde. Vanwege de enorme lengte werd halverwege, bij het Rijksmuseum, een gemaal gebouwd dat het water omhoog pompte. Via een hoofdrioolgemaal aan de Zeeburgerdijk ging het door een lange pijp, de smeerpijp, de Zuiderzee in, later het IJsselmeer.

De eerste zuivering

De eerste zuivering is gebouwd in de Watergraafsmeer. Toen Betondorp werd ontwikkeld, heeft men daar het eerste gescheiden stelsel van Nederland neergelegd, dus met aparte buizen voor vuil water en regenwater. Dat vuile water werd gezuiverd voor het werd geloosd. Daarna, vanaf 1923, zijn de meeste ontwikkelingsgebieden gescheiden gerioleerd. Amsterdam heeft voor meer dan 70 procent een gescheiden stelsel. Je ziet dan in de straat telkens twee putdeksels die iets verspringen. Dat betekent dat er twee leidingen liggen.

De uitbreiding van het rioolstelsel

In 1935 was het oude centrum, binnen de Singel, aan de beurt. Tot slot de grachtengordel. In 1982 was dit klaar. De uitbreiding van het rioolstelsel was een belangrijk onderdeel van de stedelijke ontwikkeling. Het stelsel werd uitgebreid naar nieuwe wijkgebieden, waaronder de Westelijke Tuinsteden en de Negen Straatjes. Deze uitbreidingen hadden een grote invloed op de bevolkingsgroei en de stedelijke structuur.

De rol van de riolering in de hygiëne en het welzijn

De riolering had een grote invloed op de hygiëne en het welzijn van de inwoners. In 1837 brak in Amsterdam cholera uit. Het riool kwam toen nog uit op de grachten. De huisarts Sarphati zag dat de slachtoffers geen schoon drinkwater hadden. Hij zorgde voor watertanks met tappunten. Schrijver Jacob van Lennep kwam op het idee om schoon water uit de duinen bij Zandvoort te halen. In 1853 legde hij de eerste waterleiding aan. In 1866 brak er opnieuw cholera uit. Door Sarphati en Van Lennep vielen er veel minder doden in Amsterdam.

De riolering en de moderne tijden

In de moderne tijden heeft de riolering zich verder ontwikkeld. De stad heeft een gescheiden rioleringssysteem, dat vooral in de nieuwe wijkgebieden wordt toegepast. De riolering is echter ook een onderdeel van de stedelijke infrastructuur, die nodig is voor het functioneren van de stad. De riolering is een belangrijk onderdeel van de stad, die bijdraagt aan de hygiëne, het milieu en het welzijn van de inwoners.

Conclusie

De geschiedenis van de riolering in Amsterdam is een complex en belangrijk onderdeel van de stedelijke ontwikkeling. Vanaf de 18e eeuw tot de 20e eeuw ontwikkelde de stad zich van een stad met een eenvoudig rioolstelsel naar een moderne stad met een gescheiden rioleringssysteem. Deze ontwikkeling was van cruciaal belang voor de hygiëne en het welzijn van de inwoners. De riolering heeft een grote invloed gehad op de stad en blijft een belangrijk onderdeel van de stedelijke infrastructuur.

Bronnen

geschiedenis